Onderzoek aanleg walstroom bij terminals
In Rotterdam werken gemeente en Havenbedrijf samen aan verduurzaming van de stad en het havengebied. Met walstroom kunnen we afgemeerde zeeschepen van duurzame stroom voorzien.
Schepen gaan ‘aan de stekker’ als ze aan de kade liggen; dieselgeneratoren kunnen dan uit. Dat is goed voor de luchtkwaliteit en de reductie van de CO2-uitstoot. Zo draagt walstroom bij aan het behalen van de klimaatdoelstellingen en verbetering van de leefomgeving.
Opschaling van walstroom
De komende vijf jaar zetten we met een reeks projecten in op een versnelling en opschaling van walstroom. Met deze initiatieven wil de Rotterdamse haven het voortouw nemen in de verduurzaming van schepen in de haven. Met een bijpassende ambitieuze doelstelling: minimaal 90 procent van de offshore, ferry’s, cruise- en roll-on-roll-off-schepen én containerschepen in Rotterdam moet in 2030 gebruikmaken van walstroom. Dit scheelt de uitstoot van ongeveer 200.000 ton CO2 en 2500 ton stikstof. Rotterdam zet zo stappen richting een steeds schonere en toekomstbestendige haven.
4 Studielocaties
Om walstroom verder in te voeren in de haven van Rotterdam, doen we 4 studies ter voorbereiding van Onshore Power Supply-systemen (OPS). Dit gebeurt bij vier grote terminals in de Rotterdamse haven; de ECT (Amazonehaven), APMT2 (Amaliahaven), VOPAK (Botlek) en de Cruise terminal (Wilhelminakade). De studies bestaan uit verschillende onderdelen; gedetailleerde technische studies, milieu- en sociale kosten-batenstudies en aanbestedings- en vergunningsprocedures.
Als de studies goed uitpakken en betrokken partijen een vervolgbesluit kunnen nemen, volgt de werkfase die bestaat uit de realisatie van walstroom op de aangewezen locaties in de haven van Rotterdam.
De walstroomsystemen zullen in 2025 35 MW aan vermogen leveren voor containerschepen, vloeibare bulk- en cruiseschepen. Hierdoor ontstaat een alternatieve energiebron voor afgemeerde schepen. Met als doel: het verminderen van de CO2-uitstoot en luchtverontreiniging, en versnelling creëren op de marktintroductie van onshore energieoplossingen op het vasteland.
Wanneer starten de studies, kunnen we resultaten verwachten?
De studies zijn gestart, loopduur tot en met 2023, in 2023 worden naar verwachting de eind resultaten gepresenteerd.
Welke zeeschepen zijn voorbereid om op walstroom over te gaan?
Het ombouwen van bestaande schepen is relatief kostbaar, maar nieuwbouw schepen worden steeds vaker met walstroom inname voorziening opgeleverd. Op dit moment is nog maar een klein deel van zeeschepen ‘walstroom ready’. Dit verschilt ook per segment. Rederijen zoeken duidelijkheid t.a.v. vanaf wanneer zij gebruik kunnen maken van walstroom en plannen voor scheepsconversies jaren vooruit.
Worden nieuwe schepen standaard uitgerust met een stekker?
Nee, maar een aantal rederijen kiest ervoor om in bepaalde scheepssegmenten de schepen wel met walstoom uit te rusten, met name de cruise en in de meest moderne grote containerschepen.
Hoe worden scheepseigenaren gestimuleerd om hun schepen voor te bereiden op walstroom?
In juli 2021 heeft de EU zijn plannen ‘FIT for 55’ gepresenteerd, met verregaande voorstellen voor verduurzaming van de scheepvaart. Walstroom vormt een belangrijk onderdeel van de verduurzaming omdat zo hulpmotoren van het afgemeerde schip kunnen worden uitgezet en het schip emissieloos aan de kade kan verblijven. Hierdoor wordt CO2-uitstoot vermeden en de omgevingskwaliteit verbeterd door minder uitstoot van stikstof, fijnstof en geluid.
Walstroom voor container- en passagiersschepen wordt naar verwachting in 2030 verplicht. De verplichting voor het aanbieden van walstroom komt bij de lidstaat te liggen. De verplichting aan de vraagkant ligt bij de rederijen. De EU en ook NL willen het investeren in walstroomfaciliteiten stimuleren via tijdelijke projectsubsidies voor de walstroominstallaties.
Vooruitlopend op de verplichting van 2030 hebben de havens van Rotterdam, Hamburg, Antwerpen, Bremen en Le Havre hun gemeenschappelijke ambitie om voor de grootste containerschepen walstroominfrastructuur aan te bieden per 2028 in een MoU gepresenteerd (juni 2021). Het onderstreept onze ambitie om als groenste haven voorop te lopen.
Waar bestaan de studies uit?
Dankzij het binnenhalen van een Europese CEF subsidie zijn we gestart met gedetailleerde technische, milieu- en sociale kostenbatenstudies en aanbesteding- en vergunningsprocedures voor 4 terminals.
Tijdens de studies zal met name worden gekeken op welke wijze walstroominstallaties ingepast kunnen worden in de reguliere operatie. Belangrijke facetten hierbij zijn o.a. dimensionering van de installatie zelf, het benodigde ruimtebeslag op de kade en de verdere inpassing in het bestaande elektriciteitsnetwerk.
We doen dit in nauwe samenwerking met de containerterminal bedrijven ECT en APMT, met tankopslagbedrijf Vopak en met Cruise Port Rotterdam. En ook Stedin wordt nauw hierbij betrokken. De planning is deze onderzoeken in 2023 af te ronden (sommige ruim daarvoor).
Is er een walstroomstandaard voor zeeschepen?
Ja, de IEC 80005 is de standaard voor walstroom in het midden voltage segment (tussen de 6.6 en 11 kV ) en beschrijft hoe een veilige aansluiting kan worden gerealiseerd tussen wal en schip. Voor het lage voltagesegment (onder 6.6 kV) is de standaard slechts adviserend.
Bovendien zijn we als havenbedrijf ook aan het kijken hoe we de walstroomvoorzieningen waarop de standaard voor het midden voltage segment van toepassing op is op een pragmatische en slimme manier kunnen implementeren, zodat walstroom niet alleen veilig blijft maar ook betaalbaar.
Wordt er ook gewerkt aan een standaard voor het lagere segment?
Voor grote containerschepen, cruiseschepen en RoRo-schepen is een internationale standaard voor midden -voltage walstroomaansluitingen van kracht (zie vraag 1). Voor kleinere schepen met een laag voltage aansluiting wordt door de relevante IEC werkgroep gewerkt aan een nadere specificering van de standaard.
Welke subsidies zijn vanuit de overheid beschikbaar?
Momenteel is er een CEF call opengesteld voor walstroom (Europese subsidie). Meer informatie is te vinden via Connecting Europe Facility (CEF) Transport | RVO.nl | Rijksdienst (nationale steunpunt) of 2021 CEF Transport call for proposals (europa.eu) (subsidieverstrekker).
Met welke havens werkt Port of Rotterdam samen rond walstroom ?
We werken met vele zeehavens samen, zodat schepen in al deze havens straks aan de stekker kunnen. Denk aan: Haven van Antwerpen, Hamburg, LeHavre, Bremen, Barcelona, Amsterdam, Moerdijk, Groningen en Vlissingen. En we leren veel van havens in Los Angeles/ California, omdat ze daar al veel ervaring hebben met implementatie van walstroom.
Walstroomstrategie
Gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam voeren een gezamenlijke strategie en ontwikkelprogramma walstroom voor zeeschepen te versnellen en op te schalen. Het doel is dat in 2030 een groot deel van de zeeschepen ‘aan de stekker’ gaat als ze aan de kade liggen.