“Zonder grondstoffentransitie is de energietransitie niet mogelijk.”
Leestijd: 6 minuten
Maud Eijgendaal is Program Manager Renewable Fuels & Chemicals bij Havenbedrijf Rotterdam. Zij zet zich in voor de grondstoffentransitie. Wat haar betreft gaat het niet snel genoeg. Maud: “Soms ben ik misschien te ongeduldig. Ik snap dat dingen tijd kosten. Al geloof ik dat we altijd ongeduldig moeten blijven. Er is weinig tijd.”
Maud werkt nu 14 jaar bij Havenbedrijf Rotterdam en heeft verschillende functies bekleed. Daardoor kent ze de haven inmiddels door en door. In haar huidige rol heeft ze meestal wel een wat andere achtergrond dan haar gesprekspartners. “Ik startte mijn carrière als advocaat bij een internationaal advocatenkantoor. Toen ik een vacature bij het Havenbedrijf zag als bedrijfsjurist, heb ik de sprong gewaagd naar het bedrijfsleven. In deze functie hield ik me bezig met maritieme aansprakelijkheidszaken, en daardoor leerde ik de haven en klanten in de scheepvaart en industrie goed kennen. Ik ontdekte dat ik graag nog veel directer met klanten wilde werken. Dus ben ik aan de slag gegaan in verschillende functies binnen de afdeling Commercie. Daar kwam ik in mijn werk voor het eerst in aanraking met alternatieve brandstoffen en heb ik onder andere meegewerkt aan het opzetten van LNG bunkeren in de haven. Dat onderwerp vond ik ontzettend interessant. Inmiddels werk ik als Program Manager Renewable Fuels & Chemicals en richt ik me samen met een team op het ontwikkelen van een nieuw grondstoffen- en brandstoffensysteem met een focus op het uitbreiden van lokale productie.”
Aanjager en inhoudsmaker
Specifiek gaat het programma Renewable Fuels & Chemicals om vervanging van fossiele brandstoffen en grondstoffen, door gebruik van bijvoorbeeld biomassa, gerecyclede materialen, groene waterstof en CO2. Maud: “Wat ik doe als Program Manager op dit onderwerp? Het is tweeledig. Enerzijds ben ik verantwoordelijk voor de voortgang van het programma. Noem het ‘de administratieve kant’. Het grootste deel van de tijd houd ik me echter bezig met inhoudelijke projecten, waarbij de focus ligt op het aantrekken en benutten van kansen op het gebied van hernieuwbare grond- en brandstoffen. Doel is om de grondstoffentransitie te versnellen, samen met het team, collega’s, klanten en stakeholders.”
Symbiotische relatie
Hoe verhoudt de grondstoffentransitie zich tot de energietransitie? “Zonder grondstoffentransitie is de energietransitie niet mogelijk. De klimaatdoelen komen dan in de knel. Deze onderwerpen zijn namelijk één op één met elkaar verbonden. Ze kunnen niet zonder elkaar. Er is – heel goed - veel aandacht voor de energietransitie. Binnen ons programma doen we er alles aan om zowel intern als extern óók het belang van de grondstoffentransitie te onderstrepen en zijn we continu op zoek naar klanten, projecten en investeringen die hieraan kunnen bijdragen.”
Circulaire initiatieven
Maud vertelt verder: “We moeten ons goed afvragen waar we straks de grondstoffen vandaan halen, die hard nodig zijn voor bijvoorbeeld het bouwen van windmolens. Of nieuwe elektrolysers voor batterijen die in elektrische voertuigen gaan. De EU heeft zelf niet zoveel kritieke grondstoffen voorhanden waardoor we voor sommige van deze kritieke grondstoffen momenteel afhankelijk zijn van derde landen die 90% van de wereldproductie bezit. Het duurzame beheer van grondstoffen is van toenemend belang om ervoor te zorgen dat ze beschikbaar blijven voor toekomstige generaties en om de milieu-impact van hun winning en gebruik te verminderen. Hierop moeten we voorsorteren, hoe we ervoor kunnen zorgen dat we ook in Nederland gaan beschikken over voldoende grondstoffen die we straks, of eigenlijk nu al, nodig hebben om de energietransitie te versnellen. Vanuit het programma kijken we naar de haalbaarheid en mogelijkheden om grondstoffen te raffineren, te importeren, en op de juiste wijze te verwerken en hergebruiken in de haven.” Er zijn al meerdere circulaire initiatieven in de haven. Maud geeft aan dat het bedrijf TES een mooi voorbeeld is. “TES is een van de grootste bedrijven wereldwijd voor de recycling van batterijen en elektronisch afval. Zij recyclen in de haven van Rotterdam batterijen van elektrische voertuigen.”
"Wat veel mensen niet weten, is dat onze haven ook een van de grootste biofuelclusters ter wereld is. Die positie willen we de komende jaren uitbouwen."
Grootste biofuelcluster ter wereld
En de fossiele brandstoffen, wat gaat daarmee gebeuren? Maud: “Het realiseren van een nieuw brandstoffensysteem is het andere deel van het programma. Om een volledig circulaire economie te behalen, moet er afscheid worden genomen van fossiele brandstoffen. Zeker in bepaalde sectoren als de lucht- en scheepvaart zijn brandstoffen voorlopig nog wel nodig en kijken we naar duurzame alternatieven. Vanuit mijn rol, ben ik heel nauw betrokken bij het onderzoeken van kansen om het lokale bioraffinagecluster uit te breiden met bestaande en nieuwe klanten.”
Maud is zich heel bewust van de rol die de haven heeft in de grondstoffentransitie. Maud: “Wat veel mensen weten is dat binnen de grenzen van de Rotterdamse haven een zeer groot petrochemisch en brandstoffencluster actief is. Wat veel mensen niet weten, is dat onze haven ook een van de grootste biofuelclusters ter wereld is. Die positie willen we de komende jaren uitbouwen. Hiervoor hebben we enkele jaren geleden al concrete ambities geformuleerd en dat is iets waar we trots op mogen zijn. We hebben een belangrijke rol om kansen te signaleren, te onderzoeken, op te pakken en te ondersteunen én een goed vestigingsklimaat te blijven creëren voor bestaande en nieuwe bedrijven die een belangrijke bijdrage kunnen doen aan de grondstoffentransitie.”
Via fossiel naar bio-fuel
Hoe Maud kijkt naar het huidige petrochemische- en brandstoffencluster in relatie tot het grondstoffen programma? “Voor de keten zijn nog geen concrete doelstellingen geformuleerd wat betreft de CO2-uitstoot in de gehele levenscyclus van alle producten die een bedrijf koopt, vervaardigt en/of verkoopt (scope 3). Dat betekent niet dat we geen torenhoge ambities hebben om juist ook in de keten onze bijdrage te leveren. Natuurlijk is er veel fossiele industrie in de haven. De helft van onze overslag hangt af van fossiele producten. Dat is een uitdaging, dat snap ik, maar ook een kans. Want juist in ons cluster vinden veel van de nieuwe investeringen in biobrandstoffen plaats. Neem Shell en Neste, zij bouwen momenteel beiden een bioraffinaderij voor de productie van duurzame vliegtuigbrandstof wat straks in heel Europa gebruikt kan gaan worden. Ook zorgt het cluster ervoor dat het nieuwe partijen aantrekt, omdat hier alles al leeft en bloeit en draait. De infrastructuur is er al, net als veel kennis en ervaring op het gebied van bijna alle soorten brandstoffen. Deze haven heeft echt de slagkracht om de grondstoffentransitie te versnellen, maar de knop zet je niet in één keer om.”
De wereld over 30 jaar
Ondanks haar onrust, beseft Maud als geen ander dat de transitie tijd kost. Als ze gevraagd wordt naar hoe de haven er over een tijd – als haar zoontje volwassen is – uitziet, zegt ze: “Op het eerste gezicht denk ik niet dat de haven er heel anders uit zal zien dan nu, maar laten we hopen dat het er onder de motorkap wel heel anders uitziet. Met veel meer plek en ruimte voor duurzame grond- en brandstoffen. Hopelijk is vliegen op duurzame vliegtuigbrandstof straks de norm als mijn zoontje mijn leeftijd heeft. Als haven industrieel complex zijn druk bezig om die puzzel te leggen.”
DEINING
In deze rubriek ontmoet je mensen die zich inzetten voor een slimme en duurzame Rotterdamse haven en aarde. Laat je door hen inspireren en help mee dit te verwezenlijken.
