'We hebben de ambitie om binnen enkele jaren de best in class shortsea terminal van Europa te worden.'

'We hebben laten zien dat we een klantgerichte en flexibele instelling hebben', zegt CCO Jeroen Zwijnenburg van Rotterdam Shortsea Terminals (RST). 'Deze kernwaarden zullen in de toekomst alleen maar belangrijker worden. Daar ben ik van overtuigd. Dan zullen we echter wel ons marktaandeel moeten vasthouden en vergroten en dat vraagt om steeds meer creativiteit. We hebben de ambitie om binnen enkele jaren de best in class shortsea terminal van Europa te worden.'

In de Waal-Eemhaven in Rotterdam ligt het grootste shortsea cluster van Europa: de City Terminal. Door de hoge concentratie van samenwerkende (shortsea) terminals en aanbieders van shortsea diensten waarborgt het cluster snel en betrouwbaar vervoer en overslag van goederen binnen Europa. Daarnaast biedt Rotterdam het grootste netwerk van feederdiensten dat met internationale lijndiensten is verbonden en dat rechtstreekse deep sea verbindingen heeft met ruim 140 internationale havens. Rotterdam Shortsea Terminals, de grootste hub in Europa die zich specifiek op shortsea scheepvaart richt met een capaciteit van meer dan één miljoen TEU’s per jaar, is in dit cluster onmisbaar.

Ideale ligging

Een van de sterkste punten van RST is de ligging: 40 kilometer in het binnenland, in het hart van de haven van Rotterdam en dicht bij belangrijke knooppunten van verbindingen naar het achterland. Het heeft bovendien een interne verbinding met de grootste spoorterminal van Rotterdam (Rail Service Centre Rotterdam, RSC) en de A15 ligt letterlijk om de hoek. Deze voortreffelijke ligging en de trimodale verbinding via het spoor, de weg en de binnenwateren zijn voor een snelle, efficiënte afhandeling essentieel. Dat geldt ook voor de enorme verscheidenheid aan bestemmingen: RST is een belangrijke hub voor Noord-Afrika, het Iberische Schiereiland (Spanje en Portugal), het Verenigd Koninkrijk & Ierland, Scandinavië en de Baltische staten.

Rotterdam Shortsea Terminals van boven gezien in de Eemhaven

In de terminal worden containers afgehandeld voor zo’n 20 rederijen, waaronder Samskip, BG Freight, Containerships, Eucon en Unifeeder. 'Onze activiteiten hebben wekelijks betrekking op ongeveer 70 havens in 18 Europese landen', aldus Jeroen Zwijnenburg, de CCO van RST. 'Dat gebeurt met een hoge frequentie van 50 tot 55 vertrekken.'

Snel en flexibel

Zwijnenburg legt uit dat snelle en efficiënte afhandeling voor RST cruciaal is: 'We kunnen alleen succesvol met andere modaliteiten concurreren als lading snel op de plaats van bestemming komt. Veel lading komt daarom hier aan als het schip al aan de kade ligt of pas op de dag van vertrek. Sommige containers raken zelfs de grond niet.'

De hoge mate van flexibiliteit en het hoge serviceniveau zijn minstens zo belangrijk. 'Die maken ons tot de betrouwbare partner waar onze klanten al jaren op vertrouwen en vormen de basis van onze groei', zegt Zwijnenburg. Binnen de coöperatie City Terminal werkt RST nauw samen met RSC (spoorhub), Kramer (empty depot), Neele-Vat (cross-docking), Lineage (hub voor gekoelde producten) en Matrans Rotterdam Terminal. Zwijnenburg: 'Door gezamenlijk een product te bieden wordt onze waardepropositie alleen maar sterker.'

Uniek cluster

De samenwerkende partners maken bijvoorbeeld gebruik van een gezamenlijke poort voor volledig automatische afhandeling van containers die via de weg of het spoor worden vervoerd. Deze poort is in nauwe samenwerking met het Havenbedrijf Rotterdam en Certus Automation ontwikkeld. Alle binnenkomende containers worden vooraf aangemeld via Portbase, het Port Community System. Na aankomst bij de terminal worden de containers gecontroleerd op nucleaire straling en tegelijkertijd gescand. Als de chauffeur zich bij de poort meldt, worden alle gegevens automatisch gecontroleerd en ontvangt de chauffeur nadere instructies.

'Deze geautomatiseerde verwerking betekent dat het risico van menselijk falen is uitgesloten. Het proces is bovendien beter beveiligd en verloopt dankzij het automatisch karakter sneller en efficiënter. Per vrachtwagen scheelt dat 35 tot 40 minuten. En dan te bedenken dat er hier 360.000 vrachtwagens per jaar doorheen gaan', voegt Zwijnenburg toe. 'Tel uit je winst!'

Verstoringen

Ondanks alles rekent de CCO zich niet rijk. Hij weet dat de markt wispelturig kan zijn. 'In de afgelopen jaren hebben we met een paar ernstige tegenslagen te kampen gehad. Als we echter ons marktaandeel willen vasthouden en vergroten, moeten we steeds meer creativiteit aan de dag leggen.'

Zo hebben Brexit en corona de bedrijfsactiviteiten van RST ernstig aangetast. Er waren minder bewegingen terwijl de terminal voortdurend op een hoog gebruiksniveau draaide. RST kon de klap deels opvangen door als verlengde poort voor de terminals op de Maasvlakte te fungeren en tijdelijk ruimte te bieden aan de containers die zich hier ophoopten.

Ook de sancties die Rusland door de oorlog in Oekraïne zijn opgelegd, hebben diepe sporen achtergelaten. Sint-Petersburg was voorheen een heel belangrijke bestemming, maar nu is het aantal containers daarheen met 75.000 teruggelopen tot 100.000.

'Dat wil overigens niet zeggen dat deze verstoringen alleen maar negatieve gevolgen hebben', vertelt Zwijnenburg. 'Groot-Brittannië was altijd onze grootste markt, maar vanwege Brexit is het volume naar Ierland de afgelopen jaren sterk gegroeid. De oorlog in Oekraïne heeft ertoe geleid dat er nu veel meer lading naar de Baltische staten gaat. Daar komt bij dat de Europese markt blijft groeien, weliswaar niet zodanig dat daarmee het verlies aan lading naar Rusland wordt goedgemaakt, maar de shortsea markt zal ook die klap te boven komen.'

Vol vertrouwen

Zwijnenburg ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet: 'We hebben laten zien dat we een klantgerichte en flexibele instelling hebben. Deze kernwaarden zullen in de toekomst alleen maar belangrijker worden. Daar ben ik van overtuigd.'

De verbinding met het achterland is volgens de CCO een belangrijk gegeven. 'Om relevant en succesvol te blijven, moeten we niet alleen met onze klanten maar ook met de klanten van onze klanten werken. Door meer informatie met het achterland te delen, kunnen we processen in de toeleveringsketen nog beter op elkaar afstemmen. Digitalisering wordt daarom steeds belangrijker.' De Port Alert-pilot, die RST onlangs heeft gestart, is een stap in de goede richting. Port Alert krijgt een dynamisch wachtrijsysteem dat vervoerders meer inzicht biedt in de mate van opstopping bij RST en op basis waarvan capaciteit in de keten kan worden geoptimaliseerd. Daarnaast heeft RST omwille van snelle en duidelijke communicatie met klanten onlangs een data-afdeling opgezet die onafgebroken actief is.

Rotterdam Shortsea Terminals gezien vanuit de lucht met centrum Rotterdam op de achtergrond

Het project ging in mei 2022 van start bij City Terminal-partner RSC en is een voorbeeld van het voortdurende streven naar optimalisering. Nadat RST het initiatief had genomen met een Six Sigma Black Belt-specialist in zee te gaan, vormden de partners een team om de activiteiten grondig te analyseren en elke inefficiëntie in de uitwisseling tussen beide terminals uit te bannen. 'We hebben samen gekeken naar de uitwisseling om ervoor te zorgen dat units daadwerkelijk bij het schip of de trein terechtkomen zoals dat ook in de planning staat', legt Zwijnenburg uit.

Door het aanscherpen en beter afstemmen van procedures zijn er al belangrijke prestatieverbeteringen bereikt, vooral waar het verkeerd geïnterpreteerde doorvoerinstructies tussen de partijen betreft. Een betere definitie van sluitingstijden en drukke uren bij elke terminal evenals meer inzicht in momenten waarop middelen die voor uitwisseling bedoeld zijn onderbenut blijven, hebben eveneens tot verbeteringen geleid. Meer dan 98% van de containers komen nu op de toegewezen plek voor het desbetreffende schip of de desbetreffende trein terecht. Waar dit nog niet het geval is, geven nieuwe procedures prioriteit aan corrigerende maatregelen.

Zwijnenburg streeft naar perfectie. 'Natuurlijk is 100% ideaal maar we moeten praktisch zijn: procedures en communicatie moeten zodanig worden verbeterd dat de algehele prestatiewinst permanent is. We hebben nu grote verbeteringen in gegevensstromen en processen doorgevoerd om te zorgen dat uitwisselingswerkzaamheden aan de hoogste maatstaven voldoen.'

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord

RST heeft innovatie en optimalisering hoog in het vaandel. Daarnaast streeft RST naar duurzaamheid. Zwijnenburg: 'Duurzaamheid is onlosmakelijk verbonden met onze groei op de lange termijn. We stellen alles in het werk om duurzaamheid in onze activiteiten te integreren.' In die context werkt RST nauw samen met klanten die lading steeds meer per duwschip in plaats van per vrachtwagen vervoeren.

Een van de belangrijkste factoren voor een duurzame toekomst is de aanzienlijke vermindering van CO2-uitstoot. De koolstofvoetafdruk van RST was in 2020 vergelijkbaar met 66.500 retourvluchten van Amsterdam naar Parijs. Om dat te compenseren zouden er 850.000 bomen moeten worden gepland. 'Elke container die bij onze terminal wordt afgehandeld, leidt tot een CO2-uitstoot van 21 kilo. In 2025 moet dat minder dan 10 kilo zijn', geeft Zwijnenburg aan.

Op het eigen terminalterrein investeert RST op de korte termijn in zonnepanelen en een groot laadstationproject. 'Onze eigen vloot van voertuigen wordt elektrisch en we willen ook onze apparatuur op de terminal elektrificeren. Verder richten we ons op preventief onderhoud om uitvaltijd maximaal te reduceren en de inzetbaarheid van de apparatuur te verhogen', zegt Zwijnenburg. Hij voegt daaraan toe: 'Samen met de haven van Rotterdam verkennen we de opties voor walstroom.'

Maatschappelijk verantwoord ondernemen behoort eveneens tot de strategische pijlers van RST. 'Als de grootste opslag- en overslagterminal van Europa voor shortsea schepen hebben we de plicht om onze maatschappelijke rol en de invloed die we kunnen uitoefenen te vergroten. We nemen de verantwoordelijkheid voor de gevolgen die onze activiteiten voor mensen en het milieu hebben. Deze thema’s waren de afgelopen jaren al van belang en hebben ons ertoe aangezet de noodzakelijke maatregelen te treffen. We hebben de ambitie om binnen enkele jaren de best in class shortsea terminal van Europa te worden.'

De energiedoelen voor 2025 zijn duidelijk: meer dan 75% groene energie, minstens vijf operationele dieselvoertuigen vervangen door schone, elektrisch aangedreven alternatieven, minimaal driekwart van al het transport en alle leaseauto’s elektrisch aangedreven, en meer oplaadplekken. RST heeft ook de ambitie uitgesproken om actief deel te nemen aan waterstofinitiatieven voor toekomstige apparatuur.