Impact inval Rusland in Oekraïne op Rotterdamse haven

Net als dat van andere scheepvaart. Het wordt op een normale manier afgehandeld. Er is door verschillende instanties en (inter)nationale organisaties wel extra aandacht voor deze schepen. Dit in verband met de sancties die vanuit de Europese Unie aan Rusland zijn, en worden, opgelegd.

Meer informatie over terminals

Gevolgen sancties voor douanezaken

Ja, in overleg met Douane zijn locaties aangewezen waar dergelijke containers tijdelijk opgeslagen mogen worden. Meer informatie over het opslaan van containers op deze terreinen kan verkregen worden bij de rederij/cargadoor.

Containers die door de Douane vrijgegeven zijn, kunnen naar Rusland vervoerd worden. Hierover kan meer informatie verkregen worden bij de rederij/cargadoor. In sommige gevallen kan de originele bestemming van de lading in Rusland aangepast worden naar een nieuwe bestemming buiten Rusland. Ook hiervoor kan meer informatie verkregen worden bij de rederij/cargadoor.

Terminals en de Douane bepalen hoe de afhandeling verloopt. Kijk daarvoor op de sites van de terminals en/of Douane.

Dat zijn Unifeeder, Samskip, Eimskip, A2B, Cargow en X-press.

In 2022 zijn er in totaal 764 schepen in Rotterdam aangekomen afkomstig uit een Russische haven. Dat zijn gemiddeld 64 schepen per maand met een afnemende trend: 106, 88, 99, 90, 74, 61, 60, 48, 37, 32, 36, 33. Er zijn in 2022, 534 schepen direct vertrokken naar een Russische haven. Dat zijn gemiddeld 45 schepen per maand met een afnemende trend: 80, 69, 72, 67, 43, 33, 41, 26, 25, 18, 32, 28.

In 2023 zijn tot nu toe 43 schepen in Rotterdam aangekomen, afkomstig uit een Russische haven. Er zijn in 2023 zijn tot nu toe 25 schepen vanuit Rotterdam rechtstreeks vertrokken naar een Russische haven.

In 2022 kwamen er 21 schepen aan in Rotterdam uit Oekraïne. Er vertrokken in 2022 in totaal 3 schepen met als eerstvolgende haven een haven in Oekraïne.

In 2023 zijn tot nu toe geen schepen rechtstreeks uit Oekraïne in Rotterdam aangekomen of vanuit Rotterdam naar Oekraïne vertrokken.

In 2022 zijn in totaal 88 schepen onder Russische vlag aangekomen (gemiddeld 7 schepen per maand) met afnemende aantallen per maand 20, 13, 20, 12, 7, 4, 1, 2, 2, 4, 1, 2. In 2023 zijn er tot nu toe 6 schepen onder Russische vlag aangekomen.

In 2022 heeft de Havenmeester van Rotterdam één Russisch schip de toegang tot de haven van Rotterdam ontzegd. Sindsdien is een aantal schepen de toegang tot Rotterdam in eerste instantie ontzegd, omdat nog niet duidelijk was of het schip en/of haar lading onder de sanctiemaatregelen viel of onder de uitzonderingen op de sanctiemaatregelen viel. Dit onderzoek kan per schip enkele uren tot enkele dagen duren. Hierbij gaat de Havenmeester af op informatie die verkregen wordt van de Douane en van de Kustwacht. Voor een schip onder Russische vlag moet daarna nog toestemming verkregen worden van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

In 2022 en in 2023 tot en met 5 februari zijn geen Oekraïense schepen naar Rotterdam gekomen.

Het is verboden sinds 16 april 2022 toegang te verlenen tot havens op het grondgebied van de Europese Unie aan vaartuigen die geregistreerd zijn onder Russische vlag. Ook is het verboden om Russische steenkool en ruwe olie in de Europese Unie in te voeren. Onder bepaalde voorwaarden worden uitzonderingen gemaakt voor schepen die een bepaalde lading aan boord hebben. Kijk voor meer informatie in de EU-verordening (artikel 3): Publication Office (europa.eu). Ook kunt u meer informatie vinden / uw vraag stellen via de website van RVO: Informatie over sancties Rusland (rvo.nl)

In 2022 zijn er bij benadering nog 255.000 TEU gerelateerd aan Rusland overgeslagen in Rotterdam (deepsea/feeder en shortsea). Dit volume betreft met name het begin van deze periode, dus voorafgaand aan het ingaan van de sancties en betreft import-, export- en transhipmentlading. In 2021 was dit nog 1.275.000 TEU. Ongeveer 8% van het totale containervolume van de Rotterdamse haven.

Uit Rusland werd vooral ruwe aardolie, aardolieproducten, steenkool, staal, koper, aluminium en nikkel geïmporteerd naar Nederland. Inmiddels zijn er EU sancties ingevoerd op staal, steenkool en olie en zullen er vanaf nu ook geen olieproducten uit Rusland geïmporteerd mogen worden. Op non ferro producten zijn weliswaar (nog) geen sancties, maar de handel met Rusland daarin is sterk teruggelopen.

De opgelegde sancties hebben betrekking op de import en export. Welke producten hieronder vallen, staat gepubliceerd op de website van de RVO en daar is het meest actuele overzicht beschikbaar.

Nee, op dit moment valt bederfelijke waar niet onder de sancties en mag geëxporteerd worden naar Rusland.

De import van Russische steenkool is stilgelegd sinds 10 augustus 2022. EU-lidstaten mogen geen Russische kolen meer importeren. In 2021 bedroeg de kolenaanvoer in Rotterdam 23,4 miljoen ton waarvan 25% (5,9 miljoen ton) afkomstig was uit Rusland. Sinds augustus 2022 worden geen kolen uit Rusland meer gelost in Rotterdam.

Het verbod op de import van Russische olie, dat op maandag 5 december 2022 van kracht werd, leidt tot grote veranderingen in de wereldwijde handelsstromen voor olie.

Mondiaal gezien blijven de productie en consumptie van olie op een vergelijkbaar niveau, maar Russische olie wordt door de boycot niet meer via Rotterdam geïmporteerd. Die olie gaat nu naar landen die Russische olie niet boycotten, zoals India, Turkije en China. En een deel van de olie die tot nu toe naar die landen ging komt naar Europa. Dat is bijvoorbeeld olie uit het Midden-Oosten en de Verenigde Staten.

Dat klinkt vrij eenvoudig, maar dat is het zeker niet. Het is een grote disruptie van het wereldwijde energiesysteem, dat uiteindelijk ook (tijdelijke) gevolgen zal hebben voor beschikbaarheid en prijzen van verschillende olieproducten. De boycot van Russische olie betekent onder andere, dat er nu over grotere afstanden gevaren moet worden, hiervoor meer krediet benodigd is en niet elke raffinaderij even geschikt is voor de verwerking van elke soort ruwe olie. De samenstelling van ruwe olie verschilt per bron, een andere opbrengst aan producten en kan ook betekenen dat sommige raffinaderijen daarop moeten worden aangepast.

Ruim vooruitlopend op het importverbod van Russische olie hebben veel raffinaderijen (in Rotterdam) zelf al de keuze gemaakt om geen Russische olie meer te verwerken, geschikte alternatieve oliesoorten op de markt ingekocht en hun verwerkingsproces aangepast.

Het is verboden sinds 16 april 2022 toegang te verlenen tot havens op het grondgebied van de Europese Unie aan vaartuigen die geregistreerd zijn onder Russische vlag. Ook is het verboden om Russische steenkool en ruwe olie in de Europese Unie in te voeren. Onder bepaalde voorwaarden worden uitzonderingen gemaakt voor schepen die een bepaalde lading aan boord hebben. Kijk voor meer informatie in de EU-verordening (artikel 3): Publication Office (europa.eu). Ook kunt u meer informatie vinden / uw vraag stellen via de website van RVO: Informatie over sancties Rusland (rvo.nl)

Nee. De Nederlandse overheid beslist in samenwerking met andere EU-landen of en wanneer sancties worden opgelegd, en dus niet de Havenmeester. De Havenmeester is wel verantwoordelijk voor alle aspecten (bijvoorbeeld veiligheid en efficiency) rond het toegangsbeleid van schepen. Als de minister van Infrastructuur en Waterstaat, namens het kabinet, opdracht geeft om schepen uit bepaalde landen te weren, zal de Havenmeester hier gevolg aan geven.

Nee. De Nederlandse overheid legt in samenwerking met de Europese Unie sancties op, het Havenbedrijf niet. Het Havenbedrijf steunt het overheidsbeleid.

Cyber Resilience oftewel cyberweerbaarheid is al jaren een belangrijk thema in de Rotterdamse haven. Het Havenbedrijf Rotterdam is mede-initiatiefnemer van FERM. FERM is een stichting, waar partners zoals Deltalinqs, Gemeente Rotterdam, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, DCMR en Politie bij betrokken zijn. Doel van FERM is het stimuleren van samenwerking tussen bedrijven in de Rotterdamse haven, de digitale kennis en kunde vergroten en het bewustzijn met betrekking tot cyberrisico’s verhogen. Het bedrijfsleven in de Rotterdamse haven heeft hierin zelf de grootste verantwoordelijkheid. FERM meldt dat het NCSC tot nu toe geen concrete aanwijzingen heeft dat digitale aanvallen in relatie tot de oorlog in Oekraïne op dit moment impact hebben op Nederland. Voor meer informatie: FERM

Zorg dat de cybersecurity, de bescherming van de eigen digitale systemen inclusief de koppelingen met andere bedrijven op orde is. Volg hiervoor de adviezen van de NCSC op www.ncsc.nl en kijk ook op www.ferm-rotterdam.nl. Denk na over wat te doen bij onverwachte uitval van nutsvoorzieningen (elektriciteit, water, (mobiele) telefoonnetwerken). Zorg daarnaast dat de fysieke beveiliging van het bedrijf op orde is, zodat onbevoegden geen toegang kunnen krijgen tot het bedrijfsterrein.

Het primair en fysiek beschermen van het havengebied tegen mogelijke militaire aanvallen is een verantwoordelijkheid voor de overheid, hoewel dergelijke aanvallen niet reëel lijken. De bedrijven zelf hebben ook een verantwoordelijkheid door ervoor te zorgen dat de beveiligingsprotocollen op orde zijn en nageleefd worden. Het melden van bijvoorbeeld verdachte situaties en verstoringen van digitale systemen bij de politie en het cybermeldpunt van het Haven Coördinatie Centrum (HCC) is dan ook erg belangrijk.