Havenbedrijf Rotterdam is positief over invoering ETS scheepvaart
Het Europees Parlement heeft op 18 april ingestemd met het voorstel van de Europese Commissie om vanaf 2024 de scheepvaart te laten betalen voor het uitstoten van CO2. Net als de industrie valt de scheepvaart dan onder het ETS, het Europese handelssysteem voor CO2-emissierechten. Havenbedrijf Rotterdam vindt dit een goede ontwikkeling, maar vraagt ook aandacht voor mogelijk ontwijkgedrag.
“Het beprijzen van emissies is een goede stimulans om deze sector aan te zetten tot verduurzaming. De mondiale scheepvaart had al onderdeel moeten zijn van het Klimaatakkoord van Parijs. Europa zet dat nu in ieder geval recht voor dit deel van de wereld. Invoering van ETS voor de scheepvaart is ook een belangrijke steun voor onze initiatieven om de emissies van de scheepvaart terug te dringen. Tegelijkertijd moet Europa alert zijn dat de ETS niet leidt tot ontwijkgedrag. Daar zijn zowel het klimaat als de havens niet bij gebaat”, aldus Allard Castelein, CEO Havenbedrijf Rotterdam.
De internationale zeevaart is wereldwijd verantwoordelijk voor 3% van alle CO2-emissies. Schepen die tussen EU-havens varen moeten straks rechten hebben voor 100% van hun uitstoot. Als een schip van buiten de EU hier naartoe komt, dan moet over 50% van de emissies betaald worden. Om te voorkomen dat een schip uit bijvoorbeeld Singapore of Brazilië even aanlegt in Noord-Afrika voor het afmeert in de EU, is bepaald dat op dit soort reizen tussenstops binnen 300 zeemijl van de eerste Europese zeehaven niet meetellen als er in die havens sprake is van veel transshipment activiteiten (65% van de totale havenactiviteiten). De praktijk moet uitwijzen of deze regel de concurrentiepositie van individuele havens voldoende beschermt. Zo niet, dan kan de Europese Commissie bij vermoedens van ontwijkgedrag maatregelen nemen door nieuwe havens toe te voegen waarin tussenstops niet meetellen.
Onderzoek van CE Delft heeft laten zien dat dit soort ontwijkgedrag te verwachten valt, zelfs bij een relatief lage ETS. Als dit zich inderdaad voordoet, dan ondermijnt dat het doel van de ETS, leidt het tot verschuiving van CO2-emissies en van bedrijfsactiviteiten. Daarmee zou het de concurrentiepositie van Europese havens aantasten. Het Havenbedrijf Rotterdam is daarom voorstander van het aanpakken van alle ontwijkgedrag, niet alleen als dat de 65%-grens overschrijdt.
Schepen met een bruto tonnage van meer dan 5000 GT vallen vanaf volgend jaar onder het ETS. Zij zijn samen verantwoordelijk voor ongeveer 90% van de CO2-emissies van de scheepvaart. Met ingang van 2024 moeten deze schepen over 40% van hun CO2-emissies rechten hebben, oplopend naar 70% in 2025 en 100% in 2026. De kleinste zeeschepen vallen vooralsnog niet onder het systeem.
Ongeveer € 1,5 miljard van de opbrengst van de ETS-rechten komt via het Innovation Fund van de EU ten goede aan innovatie- en klimaatprojecten van de Europese maritieme sector. Hier heeft het Havenbedrijf Rotterdam stevig voor gepleit bij Europese beleidsmakers.
Het Havenbedrijf Rotterdam heeft een reeks projecten opgezet om, samen met partners, de logistiek te helpen verduurzamen. Zo wordt met de havens van onder andere Singapore en Göteborg gewerkt aan zogenoemde ‘Green Corridors’. Daarbij zetten onder andere rederijen, brandstofleveranciers en verladers zich gezamenlijk in om met name de scheepvaart op deze transportassen te verduurzamen. Dit soort initiatieven wordt geholpen met invoering van het ETS voor de zeevaart.