Havenbedrijf laat invoering Europees emissiehandelssysteem voor scheepvaart onderzoeken

In opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam heeft onderzoeksbureau CE Delft onderzoek gedaan naar de invoering van een Europees emissiehandelssysteem voor de scheepvaart en de impact daarvan op de concurrentiepositie van havens.

Volgens de haven wordt bij de invoering van het ETS voor de scheepvaart onvoldoende rekening gehouden met potentieel ontwijkgedrag en de impact daarvan op de concurrentiepositie van EU zeehavens t.o.v. niet-EU havens.

Uitbreiding EU emissiehandelssysteem (EU ETS) naar scheepvaart

Met het voorstel voor aanpassing van het EU ETS is de Europese Commissie voornemens om de scheepvaart op te nemen in het EU ETS. CE Delft heeft, op basis van het commissievoorstel, een vijftal scenario’s onderzocht waarbij schepen de kosten van een EU ETS kunnen ontwijken. Dit kan bijvoorbeeld wanneer een rederij een extra haven buiten de EU toevoegt aan een vaarschema, of in plaats van een EU zeehaven naar een nabijgelegen niet-EU zeehaven vaart. Voor elk scenario is een kosten-batenanalyse gemaakt op basis van verschillende kostenposten; brandstofkosten, kosten voor havenaanlopen, inclusief de ETS marktprijs op basis van een lage/gemiddelde/hoge inschatting. 

Uit de resultaten wordt duidelijk dat wanneer een extra haven zoals Felixstowe (Verenigd Koninkrijk) wordt toegevoegd op het traject China-Europa er potentieel 18 scenario’s ontstaan waarbij ontwijkgedrag rendabel wordt. Dit is al het geval bij een ETS prijs van €67. In geval van een port shift van Algeciras (Spanje) naar Tanger (Marokko) is het ontwijken van het EU ETS rendabel in 27 van de 36 onderzochte scenario’s.

CE Delft concludeert dat ontwijkgedrag realistisch is, ook als de ETS prijs nog relatief laag is (afgezet tegen de extra kosten van een havenaanloop, brandstofkosten, operationele kosten, etc.). Dit geldt echter niet voor alle lijnvaartdiensten. De beperkte capaciteit in nabijgelegen niet-EU havens speelt bijvoorbeeld ook een rol in ontwijkmogelijkheden. CE Delft stelt in het rapport tevens een aantal manieren voor om ontwijkgedrag te beperken. 

Het Havenbedrijf Rotterdam pleit bij Europese beleidsmakers voor een brede impact assessment naar de impact van een scheepvaart ETS op Europese havens en ter voorkoming van ontwijkgedrag. Alleen als de scheepvaart daadwerkelijk betaalt voor vervuiling (polluter pays) kan de weg naar verduurzaming van de scheepvaart goed worden ingezet.