Jaarverslag 2019: Blijvend werken aan de toekomst
'Het haven- en industriecomplex in Rotterdam heeft een sterke positie. De groeimarkten zoals containers en distributie ontwikkelen zich positief en de nieuwe markten zoals LNG en biobrandstoffen groeien. Ook in financieel opzicht gaat het goed. Tegelijkertijd zien we ontwikkelingen in de wereld, op nationaal niveau en binnen de haven, die ervoor zorgen dat het op termijn geen vanzelfsprekendheid is om succesvol te blijven.
Met onze strategie spelen we daar actief op in en sturen we op impact. In de veranderende wereld treden wij onder andere op als regisseur in het haven- en industriecomplex. We komen niet alleen met initiatieven, we voeren ze veelal samen met klanten en partners ook uit. Als onafhankelijke partij nemen wij graag onze verantwoordelijkheid om deze processen aan te jagen, externe deskundigheid te betrekken en sterke coalities te smeden. De bestaande intensieve samenwerking tussen bedrijven, organisaties, onderwijsinstellingen en overheid maken Rotterdam tot een ideale plaats voor innovaties op gebieden als de energietransitie en digitalisering. Daarvoor zijn we dankbaar en het versterkt ons vertrouwen in een duurzame toekomst voor het Rotterdamse haven- en industriecomplex.'
Dat zegt Allard Castelein, CEO van Havenbedrijf Rotterdam in een toelichting op het jaarverslag 2019 dat vandaag online is verschenen.
V.l.n.r. Ronald Paul, Allard Castelein en Vivienne de Leeuw
Grootste haven van Europa
Met een totale overslag van 469,4 miljoen ton zijn we opnieuw veruit de grootste haven van Europa. In 2019 investeerden we 338,3 miljoen euro in onder meer klantinfrastructuur en het beter bereikbaar, veiliger, efficiënter en duurzamer maken van de haven.
Belangrijke ontwikkelingen
We hebben te maken met afnemende markten in de fossiele industrie en nieuwe verdienmodellen die mogelijkheden bieden. Geopolitieke ontwikkelingen spelen ook een belangrijke rol. Zo zagen we in 2019 spanningen tussen de grote handelsblokken. Ook heerst er aanhoudende onzekerheid over de invoering van handelstarieven na de Brexit. Door deze ontwikkelingen zijn de vooruitzichten voor verdere groei van de wereldhandel onzeker. In de veranderende wereld treden wij onder andere op als regisseur in het haven- en industriecomplex. Dit houdt in dat wij actief zijn in de ontwikkeling van het klantenportfolio en het initiëren van nieuwe activiteiten. We komen niet alleen met initiatieven, we voeren ze veelal samen met klanten en partners ook uit. De inrichting van een efficiënt energie- en grondstoffensysteem vinden we belangrijk, zodat bestaande activiteiten toekomst hebben en tegelijkertijd nieuwe bedrijvigheid zich vestigt. De komst van Black Bear Carbon (hergebruik autobanden) en uRecycle (hergebruik batterijen) zijn mooie voorbeelden van de laatste categorie. Ook noemen we hier graag de komst van Innocent als eerste grote speler in de Rotterdamse Food Hub. Op dit 60 hectare groot nieuwe terrein investeert het Havenbedrijf Rotterdam om bedrijven uit de agrofood-sector optimaal te faciliteren. De producent van smoothies en vruchtensappen startte in het najaar van 2019 met de voorbereidingen van de bouw van een CO2-neutrale fabriek.
Investeringen op een hoog niveau
Het investeringsportfolio is met een omvang van circa 1,5 miljard euro voor de komende vijf jaar goed gevuld. Een deel daarvan vindt zijn weg naar innovatieve projecten binnen de energietransitie en digitalisering van de logistieke keten. In 2019 lagen de investeringen ook op een hoog niveau. Daarbij kijken we uiteraard nauwkeurig naar de innovatie en de kosten. Een goed voorbeeld hiervan is onze aanpak van de aanleg en het onderhoud van de maritieme infrastructuur. Door een totaalpakket aan optimalisaties en ontwerptools vinden we innovatieve manieren om te besparen op investeringen. Het gebruik van minder en/of slimmere materialen speelt daarin een belangrijke rol. Een voorbeeld is het beschermen van kademuren tegen corrosie met opgedrukte stroom. De nieuwe inzichten zijn toepasbaar voor onze klanten en voor onszelf. We benaderen onze klanten proactief met mogelijkheden voor hogere prestaties van de maritieme infrastructuur. Daarnaast werken we voor onze klanten hard aan het verhogen van de betrouwbaarheid in de logistieke keten. Zo werd in 2019 de eerste paal geslagen voor de Container Exchange Route, zodat de uitwisseling van containers tussen de diepzeeterminals wordt geoptimaliseerd. De aanleg van het Theemswegtracé, waarbij een deel van de havenspoorlijn wordt omgelegd, ligt op schema.
Digitale transformatie
We investeerden in digitalisering. Als onafhankelijke partij nemen wij graag onze verantwoordelijkheid om digitaliseringsontwikkelingen aan te jagen, externe deskundigheid te betrekken en sterke coalities te smeden. We bouwden verder aan een sterke digitale basis, met integratie van datamanagement en services als belangrijk kenmerk. Onze producten en diensten hebben betrekking op de scheepvaart, commercie, havenontwikkeling en beheer, bedrijfsvoering, logistiek en bereikbaarheid. We volgen twee sporen: beter inzicht in de efficiëntie van logistieke processen en beter beheer en management van de haveninfrastructuur. Een voorbeeld van het laatste spoor is de ontwikkeling van een digital twin van de haven met behulp van een IoT-platform. We zijn een pilot gestart in samenwerking met ESRI, IBM en Cisco. Het aantal digitale producten dat wij voor het eerste spoor ontwikkelen, invoeren en verkopen nam in 2019 snel toe. Aansprekende voorbeelden van doorontwikkelde producten zijn Pronto en Navigate. Nieuw in 2019 waren onder meer Boxinsider en OnTrack. Met onze initiatieven in de digitale transformatie van haven en logistiek verhogen we de efficiëntie in de grote handelsroutes, verlagen we de kosten en reduceren we de CO2-uitstoot.
Duurzaamheid
Wij zijn ervan overtuigd dat we in het haven- en industriecomplex een koploperfunctie vervullen in de energietransitie. We kunnen koploper zijn en blijven door concrete projecten uit te voeren langs de lijnen van ‘in-3-stappen-duurzaam’. Dit past ook in het Nationaal Klimaatakkoord van 2019 en in de Europese Green Deal die waarde toekennen aan een clusteraanpak, ontwikkeling van infrastructuur en de combinatie van elektrificatie en waterstof. We werken de kansrijke projecten graag samen met private partijen en het Rijk uit. Daarbij constateren wij dat het tempo van plan- en besluitvorming en realisatie omhoog kan en moet. Daarnaast vinden we het belangrijk dat invoering van de CO2-heffing gelijk opgaat met het realiseren van noodzakelijke fysieke infrastructuur, zodat bedrijven in staat zijn om hun CO2-footprint te verlagen. Dat is belangrijk voor het vestigingsklimaat en de concurrentiepositie van Nederland. Porthos bijvoorbeeld, kan daaraan een bijdrage leveren. Met dit project om CO2 af te vangen en op te slaan boekten we in 2019 belangrijke vooruitgang.
Samen met partners
Naast het voeren van regie, jagen we ook aan. We werken al langer aan het benutten van restwarmte uit het haven- en industriegebied. In nauw overleg met alle betrokken partners besloot het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in 2019 dat Gasunie de warmteleiding door het midden van Zuid-Holland gaat aanleggen. Samen zorgen we voor de aansluiting op het haven- en industriecomplex. Met deze beslissing zijn we in staat om de waardevolle reststromen uit het Rotterdamse haven- en industriecomplex ten volle te benutten. Een andere belangrijke ontwikkeling binnen de energietransitie is het aansluiten van de grote offshoreschepen van Heerema op walstroom. Dit doen we in nauwe samenwerking met Eneco die in de directe omgeving van de walstroomlocatie elektriciteit levert via windmolens. Ook belangrijk: samen met zestien bedrijven en organisaties werken we in het project H-vision aan de waterstofeconomie in Rotterdam. Een ontwikkeling die ons in staat kan stellen de CO2-emissies in lijn met de doelstelling voor 2030 aanzienlijk omlaag te brengen.
Vertrouwen in de toekomst
Het afgelopen jaar presenteerden we samen met onze convenantpartners de herijkte Havenvisie. Deze visie fungeert als kompas, de ambities staan als een stip op de horizon. Samenwerking is bij de transitie van het Rotterdamse haven- en industriecomplex cruciaal. Er is investeringsbereidheid en instituten, zoals de Erasmus Universiteit, TU Delft, SmartPort en de RDM-campus zorgen voor een hoog kennisniveau. De bestaande intensieve samenwerking tussen bedrijven, organisaties, onderwijsinstellingen en overheid maken Rotterdam tot een ideale plaats voor innovaties op gebieden als de energietransitie en digitalisering. Daarvoor zijn we dankbaar en het versterkt ons vertrouwen in een duurzame toekomst voor het Rotterdamse haven- en industriecomplex. We zijn succesvol vanuit een ondernemende en slagvaardige organisatie. Dat kunnen we zijn door de inspanningen van onze medewerkers. Daarvoor zijn we ze veel dank verschuldigd. Ook onze klanten en andere stakeholders, voor wie wij uiteindelijk ons werk verrichten, bedanken wij voor hun betrokkenheid, het in ons gestelde vertrouwen en de samenwerking. Deze goede relaties zetten wij in 2020 graag onverminderd voort.