Mens & haven

Van BRG naar Havenfonds: verbeter je leefomgeving

17 augustus 2022
Dit artikel is verschenen in de Havenkrant
Hoe kunnen wij je helpen?

In haar volkstuin op Eiland van Brienenoord plukt Marjolein Kronenburg letterlijk de vruchten van het groene beleid van Havenbedrijf Rotterdam. Dat investeert samen met partners niet alleen in de economie, maar ook in een schone leefomgeving en de vergroening van de haven.

Marjolein Kronenburg
Foto: Freek van den Bergh

Tijdens een georganiseerde natuurdag kwam Marjolein Kronenburg voor het eerst met haar gezin op Eiland van Brienenoord. Bij een bakkie in de kantine van het volkstuincomplex raakten ze in gesprek met twee tuinders. Het bezoek wakkerde een behoefte aan waarvan Marjolein niet wist dat ze die had. ‘Ik wilde ook een volkstuin. We woonden met een peuter en kleuter op tien hoog in een flat in Oud-IJsselmonde en wilden een huis met een tuin, maar dat vonden we niet. Ik zag die tuin als de ultieme oplossing voor ons probleem.’ Op het eiland vonden Marjolein en haar gezin wat ze zochten: veel groen, een plek om te tuinieren of een boek te lezen, een grote natuurspeelplaats voor de kinderen en mooie wandelroutes voor de hond.

Netjes én rommelig

Die natuurdag is nu zes jaar geleden en sindsdien is Marjolein minstens één keer per week op het eiland te vinden om voor haar tuin te zorgen. ‘Vergis je niet, een tuin vergt veel onderhoud. Maar wat ben ik trots als ik naar onze pruimenboom, de hortensia’s, en de grote berk kijk. Er is plek voor zon en schaduw. Onze tuin is netjes, maar ook een beetje rommelig. We hebben ook een kleine moestuin waar we af en toe iets uit eten. De pompoenen willen dit jaar alleen nog niet echt.’ En dan te bedenken dat Marjolein voorheen helemaal geen groene vingers had. ‘Mijn moeder liet toen ze van ons plan hoorde nog enigszins bezorgd vallen: ‘In een tuin moet je wel tuineren hè?’ Maar Marjolein leerde door het te doen, met een beetje hulp van mede-tuinders en het wereldwijde web.

Bever

Soms moet ze streng zijn, want ze wil niet altijd in de tuin werken maar ook genieten van de plek. ‘Als ik met wat vrienden en een drankje in de tuin zit, moet ik me inhouden om net niet dat ene takje te snoeien.’ Gelukkig zijn er de kinderen. ‘Samen gaan we veel op avontuur - de lepelaar zoeken, op kraambezoek bij de koeien of naar de bever speuren die hier schijnt te zwemmen. We bouwen hutten en ervaren de natuur, eb en vloed, het slib aan onze blote voeten.’ Natuur in de stad, Marjolein geniet er volop van. Wel hield ze even haar hart vast toen het eiland steeds toegankelijker en bekender werd in de omgeving. ‘Daar gaat onze rustige plek, dacht ik. Maar het valt mee en heeft zelfs voordelen, want vroeger gebeurden er op het eiland ook wel dingen die het daglicht niet verdroegen. Dat is verleden tijd nu er genoeg boswachters toezicht houden. Eigenlijk is het eiland nóg leuker geworden.’

Meer groen, meer bruggen

Eiland van Brienenoord is een van de projecten van het programma Bestaand
Rotterdams Gebied dat is afgerond. Jarenlang zorgde Marina Baas van de Gemeente Rotterdam in samenwerking met het Havenbedrijf voor meer natuurlijke pareltjes in de haven en een betere toegankelijkheid van deze plekken. Alles ter verbetering van de leefkwaliteit van omwonenden van de haven. ‘Beter wonen in de haven begint soms met een brug, soms met meer groen’, weet Marina. Ze was projectleider van het programma, een overeenkomst voortgekomen uit de aanleg van Maasvlakte 2 met als hoofdzakelijk doel: werk niet alleen aan economische ontwikkeling van de haven, maar ook aan de verbetering van de leefomgeving.

Pareltjes van natuur

Onder de vlag van het project werkten het Havenbedrijf en de gemeente Rotterdam de afgelopen 17 jaar aan bijna 90 projecten gericht op een groene, schone en toegankelijke leefomgeving in de woongebieden rondom het 42 kilometer lange havengebied. Marina: ‘De haven kan alleen groeien als mensen er prettig kunnen wonen en werken.’

Er zijn veel stukjes vergeten natuur in de Rotterdamse delta, die hebben we een impuls gegeven. Bijvoorbeeld door te zorgen voor meer groen en meer biodiversiteit of door de getijdenwerking van de rivier de ruimte te geven.’ Denk aan Landtong Rozenburg, het Quarantaineterrein en Eiland van Brienenoord. Soms maakten we de groene gebieden en de rivier toegankelijker voor bewoners, bijvoorbeeld door er letterlijk een brug of een weg naartoe te maken.

Deze pareltjes van natuur, zoals Marina ze noemt, zijn steeds meer onderdeel van de leefomgeving geworden. Bewoners genieten van het uitzicht op de haven en staan in contact met de natuur. Marina: ’Niet alleen de natuur kreeg een impuls door dit project, ook andere ingrepen zoals de aanleg van stil asfalt en geluidsschermen op wegen waar veel vrachtwagens van en naar de havens rijden, zorgden dat het fijner wonen werd in de haven. Ook de aanpak en verbetering van het Oostvoornse Meer, de Pernisse waterkant, Hellingpark Hoogvliet en het project Van Rivier naar Stad in Schiedam vielen onder het programma Bestaand Rotterdams Gebied.

De feestelijke afsluiting van het programma Bestaand Rotterdams Gebied vindt plaats tijdens een festival op Eiland van Brienenoord op 24 en 25 september aanstaande. Het festival viert niet alleen 150 Jaar Nieuwe Waterweg, er is ook volop aandacht voor aansprekende voorbeelden uit het programma. Lees er hier meer over.

Havenfonds voor verbetering van de leefomgeving

Als opvolger van het programma Bestaand Rotterdams Gebied heeft het Havenbedrijf een Havenomgevingsfonds opgericht. Hiermee is jaarlijks 1 miljoen euro beschikbaar voor gemeenten in de directe omgeving van de Rotterdamse haven. Het geld moet worden besteed aan projecten ter verbetering van de leefomgevingskwaliteit van de bewoners. Het eerste project is al gerealiseerd, een QR-fit route in de Gemeente Westvoorne.

Zie jij kans voor verbetering van de leefomgeving in jouw gemeente?