Onder moeilijke omstandigheden de haven draaiende houden. Havenmeester René de Vries blikt terug op een veelbewogen jaar in het teken van corona. ‘De haven is van vitaal belang voor Nederland.’
Toen in januari in China de pandemie uitbrak, begon De Vries net aan zijn tiende jaar als operationele baas van de haven. Hij had zich zijn jubileumjaar anders voor gesteld. ‘Sinds maart is de Veiligheidsregio Rotterdam in GRIP 4, de hoogste mate van paraatheid. Dat komt alleen voor bij een ramp waarbij meerdere gemeenten betrokken zijn. Mijn divisie is partner van de Veiligheidsregio. We werken intensief samen met Veiligheidsdirectie, GGD en gemeente Rotterdam. Het Havenbedrijf, haven bedrijfsleven en de dienstverleners hebben ook zeer regelmatig contact.’
Ebola
In deze gezondheidscrisis is een dominante rol weggelegd voor de Port Health Authority Rotterdam (PHAR). ‘Dat is een samenwerkingsverband tussen kustwacht, GGD, Veiligheidsregio, Zeehavenpolitie en het Havenbedrijf ter bestrijding van infectieziektes. Rotterdam is de grootste haven van Europa, hier komt de hele wereld bij elkaar. Dus besmettelijke ziektes aan de andere kant van de wereld nemen wij zeer serieus. Ik weet nog dat ik bij de uitbraak van ebola dacht: dat is ver weg in Afrika, hier is niks aan de hand. Maar na onderzoek bleek dat er maandelijks zestig schepen uit dat gebied naar Rotterdam varen. Toen hebben we een protocol opgesteld hoe te handelen wanneer aan boord van een schip ebola heerst. Nu met covid-19 wordt de PHAR pas echt op de proef gesteld en kunnen we op de kennis van toen terugvallen.’ Na de persconferentie op 12 maart waarin Rutte de intelligente lockdown afkondigde, ging het snel bij het Havenbedrijf.
‘Die middag zijn we meteen met het crisisteam bij elkaar gekomen’, herinnert De Vries zich. ‘Bij de Divisie Havenmeester van het Havenbedrijf werken 440 medewerkers, waarvan 380 operationeel: op de patrouillevaartuigen, bij de verkeersafhandeling, de inspectie gevaarlijke stoffen. De haven is van vitaal belang voor Nederland, hier arriveert ons voedsel, onze medicijnen, alle grondstoffen. De haven moest open blijven. We hebben direct een aantal maatregelen genomen: een minimum bezetting op vaartuigen en operationele posten, zoveel mogelijk dezelfde bemanning samen inroosteren, zo min mogelijk bij elkaar komen, overal anderhalve meter afstand houden en alle opleidingen zijn tijdelijk stopgezet.’
25.000 e-mails
De lockdown maakte duidelijk dat het met de digitalisering van het Havenbedrijf uitstekend is gesteld. We beschikken over de modernste communicatiemiddelen, medewerkers in de operatie op de patrouillevaartuigen bijvoorbeeld, konden blijven communiceren met de thuiswerkers. De Vries roemt de betrokkenheid van alle collega’s die onder moeilijke omstandigheden met minimale bezetting doorwerkten. ‘Hart voor de zaak. Liefde voor het werk. De haven bleef gewoon doordraaien. Ik verwacht dat er dit jaar hooguit 1.500 zeeschepen minder dan de gebruikelijke 30.000 arriveren.’
Corona bracht ook nieuwe taken met zich mee
‘De Maritime Declaration of Health, de gezondheidsverklaring die de schepen moeten invullen, was altijd een formaliteit. Nu moeten schepen ze verplicht inleveren voordat ze de haven inkomen. Dat heeft inmiddels geresulteerd in meer dan 25.000 e-mails. Als er niks aan de hand is, is het simpel. Moet er doorgevraagd worden, dan betrekken we de GGD erbij. Tot nu toe waren het enkele tientallen schepen waar de bemanning aan boord corona had.’ Scheepsbemanning helpen Rotterdam hielp schepen die elders door covid-19 in de penarie zaten. Dankzij die houding vonden vierduizend bemanningsleden van cruiseschepen via Rotterdam hun weg terug naar huis. René de Vries ziet het als zijn plicht als havenmeester om scheepsbemanning te helpen. ‘Je bent er voor de schepen en voor bemanning. We hielpen mensen die maandenlang aan boord zaten en niet naar huis konden.’ Hij schakelde de Port Welfare Committee in om extra spullen als telefoonkaarten beschikbaar te stellen voor zeelui. Vol vertrouwen is René de Vries de tweede coronagolf ingestapt. Hij weet: de beer is nog niet geschoten. ‘Het wordt een lange, vervelende winter. De plannen en protocollen liggen klaar. Het belangrijkste is samenwerken, goed blijven communiceren en gezond blijven.’