Waterstofbeurs biedt kansen voor een waterstofmarkt

Een waterstofbeurs, naar het voorbeeld van de stroom- en gasbeurzen, kan helpen als katalysator van een markt voor klimaatneutrale waterstof. Daarnaast helpt het bij de economische groei van een waterstofmarkt. Dat blijkt uit de verkennende studie ‘Een Waterstofbeurs voor het Klimaat’ die op 30 september digitaal werd aangeboden aan minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat.

Als gevolg van de studie laten Gasunie en vier Nederlandse havenbedrijven nu een definitiestudie doen naar de praktische opzet van een beurs, waar waterstof vrij verhandeld kan worden. Een waterstofbeurs zou in stappen gerealiseerd kunnen worden en fasegewijs kunnen meegroeien met de opbouw van een markt voor klimaatneutrale waterstof. Het nu startende vervolgonderzoek wordt geleid door Bert den Ouden, voormalig directeur van de Nederlandse energiebeurs, en gaat maximaal een jaar duren.

Ulco Vermeulen, lid van de Raad van Bestuur van Gasunie: 'We werken elke dag met partners aan de ontwikkeling van de Nederlandse waterstofketen omdat we vertrouwen hebben in de kansen die waterstof biedt voor de klimaatdoelstellingen en voor onze economie. Onze gashandelsplaats TTF herbergt nu de grootste virtuele beurs voor aardgas in Europa, een waterstofbeurs kan dezelfde aanjagende werking hebben voor de marktwerking van waterstof.'

CEO Havenbedrijf Rotterdam Allard Castelein, namens de zeehavens: 'Het is goed om hierin gezamenlijk op te trekken. We willen zo niet alleen tempo maken met de ontwikkeling van waterstof in ons land, maar tevens zorgen dat Nederland een centrale rol gaat spelen in de vernieuwing van het energiesysteem van Noordwest-Europa.'

Waterstofbeurs zorgt voor win-win situatie

Vanwege een groeiende vraag naar klimaatneutrale waterstof, ontstaat de noodzaak voor een goede marktwerking en een transparante, efficiënte prijsstelling. Een waterstofbeurs kan beide faciliteren. Zo kan een optimale verdeling binnen de markt ontstaan doordat partijen goed geïnformeerd met elkaar kunnen handelen terwijl de ontwikkeling van de waterstofmarkt kan worden versneld. Uit het verkennende rapport “Een Waterstofbeurs voor het Klimaat”, dat in opdracht van het ministerie van EZK door Bert den Ouden is opgesteld, blijkt dat er hierdoor een win-winsituatie ontstaat voor alle betrokken partijen.

Het verkennende rapport geeft een visie op een stapsgewijze opbouw van een waterstofbeurs meegroeiend met de waterstofmarkt en de ontwikkeling van waterstofnetwerken. Verwacht wordt dat de waterstofmarkt het midden houdt tussen de elektriciteitsmarkt en de gasmarkt wat betreft volatiliteit en tijdsdynamiek. Nederland heeft hierbij een unieke uitgangspositie vanwege zijn kostenefficiënte benadering van duurzame energie, de ligging die perfect is zowel voor offshore wind als voor de aanlanding van waterstofimport, de rol die de Nederlandse industrie speelt in waterstof en de unieke gasinfrastructuur die voor het transport van waterstof omgebouwd kan worden. Ook heeft Nederland een track record op het gebied van energiebeurzen: als ontwerper van het systeem van marktkoppeling van de Europese stroombeurzen en de totstandbrenging van de leidende gasmarkt in Europa.

In de definitiestudie die nu start, en die ook door Bert den Ouden zal worden geleid, zal uitgebreider onderzoek worden gedaan op welke manier een waterstofbeurs in Nederland praktisch zou kunnen worden opgezet. Dit onderzoek zal naar verwachting driekwart jaar tot een jaar in beslag nemen.

Infrastructuur voor waterstoftransport

Waterstof is een belangrijke schakel in de transitie naar een CO2-arme economie. De vraag naar waterstof zal in het komende decennium groeien. Van onze internationale havens, tot onze industrie en (zwaar) transport: steeds meer sectoren geven waterstof een belangrijke rol in hun verduurzamingsplannen. De havenbedrijven van Rotterdam, Amsterdam, Groningen en North Sea Port (Vlissingen, Terneuzen en Gent) zijn alle betrokken bij plannen voor waterstofinfrastructuur, voor hun industrie en andere nieuwe initiatieven in hun gebied. Gasunie werkt al langere tijd aan plannen voor een landelijke infrastructuur om al deze punten te verbinden en om import en doorvoer naar m.n. Duitsland en België mogelijk te maken en waterstof toegankelijk maken voor nog meer partijen, met name ook nieuwkomers, middelgrote en kleinere partijen.

Hyway27

Voor de opschaling van productie en uitrol van toepassingen van schone waterstof moet nog veel gebeuren. Daarom is waterstof een belangrijk speerpunt in het Klimaatakkoord en het beleid van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Voor het transport van waterstof is infrastructuur nodig. In het project Hyway27 onderzoeken het Rijk, Gasunie, TenneT en het havenbedrijf Rotterdam in samenwerking met andere partijen of en onder welke voorwaarden een deel van het gasnet kan worden ingezet voor het transport en de distributie van waterstof. In het eerste kwartaal van 2021 worden de resultaten van dit onderzoek verwacht.