Inkadering Amaliahaven komt op stoom

In de Prinses Amaliahaven op de Tweede Maasvlakte krijgt een nieuw stukje Nederland meer en meer vorm. Aan weerszijden van de ongeveer 2,5 kilometer lange haven verrijzen in totaal 1.825 meter diepzeekade, 160 meter binnenvaartkade en 360 meter grondkeringen. Het is daarmee op dit moment het grootste bouwproject in de Rotterdamse haven.

Tijd voor een kijkje achter de schermen…

Fred Attema van Ballast Nedam omschrijft het werk als een ‘prachtklus’. Als hoofduitvoerder civiel is hij verantwoordelijk voor de onderbouw van de kades; alles wat onder het beton zit. Van funderingen en palen tot aan de damwanden. ‘De hele dag bezig met water, zand en beton. Wat is er nou mooier dan dat?’ Als hij dan toch iets van een ‘downside’ aan de opdracht moet benoemen, is het de dagelijkse reisafstand. Lachend: ‘Je zit hier toch zo’n beetje vlakbij Engeland.’

In februari 2021 kreeg een consortium, bestaande uit HOCHTIEF, Ballast Nedam en Van Oord, de mega-opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam. Anticiperend op verdere groei kan de aanleg van deze nieuwe kades leiden tot een uitbreiding van de jaarlijkse overslag met vier miljoen containers (TEU) in de Rotterdamse haven. En dat op een totaal van 15 miljoen containers in 2021; een behoorlijke plus in de capaciteit dus.

CO2-dashboard

Naast kwaliteit, prijs en bouwtijd mochten de drie bedrijven zich ook winnaar van de opdracht noemen, vanwege hun focus op duurzaamheid. Attema: ‘Zo houden we bijvoorbeeld een gedetailleerd CO2-dashboard bij, tot op het niveau van iedere individuele machine. We zetten dan ook zo veel mogelijk elektrische shovels en graafmachines in, hebben een groene bouwstroomaansluiting én gebruiken duurzame stroom van de zonnepanelen op de keet. En daar waar we brandstof gebruiken, is het Hydrotreated Vegetable Oil (HVO). Dat heeft een CO2-reductie van 89 procent ten opzichte van diesel en kent daarnaast een lagere uitstoot van emissies zoals fijnstof, stikstof en zwavel.’

Voor het baggerwerk en het grondverzet is Van Oord van de partij. Vanuit dit Rotterdamse bedrijf zit Eric Bouman in de projectdirectie. ‘We werken nu met zo’n twintig medewerkers van Van Oord op dit werk. Als het baggeren begint, stijgt dat rap naar de honderd man en dan wordt er 24/7 doorgewerkt.’ Cutterzuiger ‘Biesbosch’ haalt dan het zand tot twaalf meter diepte weg, waarna een hopperzuiger het laatste deel, tot twintig meter, voor haar rekening neemt. Bouman: ‘Het goede zand wordt hergebruikt in de Prinses Alexiahaven. De rest wordt afgevoerd naar zee. Ook hier zie je trouwens de transitie naar duurzaamheid in de sector in actie. Zo vaart de ‘Biesbosch’ bijvoorbeeld op biobrandstof.’

Moten

De kades worden gebouwd in moten van 25 meter, waarbij de kademuur bestaat uit buispalen van 1,40 meter doorsnee, waartussen damwanden van 1,80 meter worden geplaatst. Samen met de groutankers zorgen 1.150 schuingeplaatste vibropalen ervoor dat de kades de krachten van de aanmerende zeeschepen kunnen weerstaan. Nog eens zo’n zelfde aantal wordt gebruikt om de achterkraanbanen te ondersteunen. De plaatsing van die palen is de specialiteit van Mesut Oğuz van HOCHTIEF.

‘De palen die we gebruiken zijn tot 36 meter lang. Dan heb je het echt wel over Champions League-niveau in de funderingstechniek. Wat ook mooi is, is dat we er een aantal gaan uitrusten met glasvezeldraden vol sensoren. Daarmee kan real-time gemonitord worden welke krachten op de constructie uitgeoefend worden bij het vrijbaggeren en als gevolg van schepen aan de kademuur.’

Een soortgelijke slimme oplossing komt óp de kades te staan. ‘Slimme bolders’ meten daar de troskrachten. Als er kracht komt te staan op een bolder, beweegt deze minimaal. Een sensor legt die gemeten kracht vast en verstuurt die direct naar het Havenbedrijf. Hierdoor kan niet alleen de veiligheid continu in de gaten worden gehouden, maar ontstaat ook een beter inzicht in welke schepen aan welke kades kunnen liggen.

Biodiversiteit

Tenslotte valt er ook innovatie onder water te noteren. Op twee locaties worden zogenoemde ECOncrete blokken aangebracht. Deze fungeren als kunstmatige riffen om de biodiversiteit onder water te stimuleren. Maar dat project vormt zo’n beetje het slotstuk van het werk. Vooralsnog bevindt de bouw zich nog relatief in het begin. Oğuz: ‘In het eerste kwartaal van 2021 is begonnen met de voorbereidende werkzaamheden: het aanleggen van wegen, bouwketen en een magazijn. We hebben ook een tijdelijke kade aangelegd, zodat een groot deel van de materialen per binnenvaartschip aangevoerd kan worden. Daarmee besparen we 20.000 truck bewegingen. Dat is niet alleen veel duurzamer, maar scheelt ook veel drukte op de bouwplaats en op het omliggende wegennet.’