Aankondiging sluiting chemiefabrieken LyondellBasell/Covestro (Maasvlakte) en Tronox (Botlek): "heftige dag voor de haven"
Leestijd: 3 minuten
LyondellBasell/Covestro en Tronox maken kort na elkaar bekend dat zij hun chemiefabrieken in Rotterdam willen sluiten. Dit is allereerst slecht nieuws voor de medewerkers die hierdoor hun baan dreigen te verliezen. De sluitingen zijn eveneens een aderlating voor de Rotterdamse haven en het cluster van chemiebedrijven in het havengebied.
LyondellBasell heeft een Europees hoofdkantoor in de binnenstad van Rotterdam en locaties in de Botlek, de Europoort en op de Maasvlakte. De fabriek van LyondellBasell (PO11) op de Maasvlakte die nu dichtgaat, is wat betreft toegevoegde waarde één van de nieuwste en grootste chemische fabrieken in de haven. Het bedrijf produceert hier basismaterialen die worden gebruikt in bijvoorbeeld isolatiemateriaal, matrassen, meubels, verf, elektronica, medicijnen, voedselverpakkingen en windmolens. Ook Tronox is een wereldwijd opererend chemiebedrijf. Het produceert in de Botlek al decennia pigmenten voor de verf-, plastic- en papierindustrie. Het bedrijf maakt onderdeel uit van het sterk samenwerkende chloorcluster. De productie van het bedrijf was onlangs al stilgelegd.
CEO Havenbedrijf Rotterdam Boudewijn Siemons: “Het is een heftige dag voor de haven met de aangekondigde sluiting van deze toonaangevende chemiebedrijven en het verlies van honderden banen. De industrie in Rotterdam maakt de basis voor heel veel producten die wij elke dag gebruiken. Dat is van grote waarde voor onze economie en samenleving, zeker nu Europa meer zelfvoorzienend wil zijn. We moeten daarom in Nederland en in Europa op dit moment echt alle zeilen bijzetten zodat verduurzaming en behoud van de industrie kunnen samengaan. Juist door intensieve samenwerking kunnen bedrijven in de Rotterdamse haven efficiënt produceren; we kunnen het ons niet veroorloven om nog meer belangrijke spelers te verliezen.”
Chemiemarkt onder druk in Europa
LyondellBasell kondigde eerder een strategic review over zijn activiteiten in Europa aan. Ook Tronox maakte onlangs een vergelijkbare analyse. Beide bedrijven stellen dat de sluiting van de fabrieken een gevolg is van de marktomstandigheden voor de chemie in Europa. LyondellBasell spreekt van “voortdurende druk op de winstgevendheid door de wereldwijde overcapaciteit, een sterke toename van de import uit Azië en de hoge kosten van de Europese productie”. Het Havenbedrijf ziet al langer dat meer bedrijven hiermee worstelen en heeft, ook samen met betrokken bedrijven en overheden, al vaker zijn zorgen geuit over het investeringsklimaat voor de chemie in Nederland en Europa.
Eerdere signalen en sluitingen
De Rotterdamse haven huisvest het grootste petrochemische cluster van Europa. De bedrijven werken nauw samen met elkaar en met bedrijven in de bredere industriële driehoek Rotterdam, Antwerpen en het Ruhrgebied, dat goed is voor 40 procent van de petrochemische productie in Europa. Het Havenbedrijf ziet dat de hoofdkantoren van bedrijven in het hele gebied, waaronder in de Rotterdamse haven, zich beraden op hun aanwezigheid en investeringen in Europa.
De sluiting van de fabrieken van LyondellBasell/Covestro en Tronox zijn het gevolg van die ontwikkeling. Vorig jaar sloot de plasticfabriek van Indorama, stopte chemicaliënproducent Westlake de productie en eerder al sloot AluChemie haar deuren in Rotterdam. Het Havenbedrijf ziet nu dat de ontwikkelingen zich in hoog tempo voltrekken en roept de Nederlandse regering nogmaals nadrukkelijk op om in de voorjaarsnota te doen wat mogelijk is voor de industrie. Bedrijven in Nederland dragen extra lasten, in vergelijking met buurlanden en op wereldschaal, die worden veroorzaakt door energiebelasting, nettarieven, de CO2-heffing, stikstofregelgeving, netcongestie en regeldruk. Ook de voorgenomen plasticheffing past in dit rijtje.
Integratie als kracht en kwetsbaarheid
Bedrijven in de Botlek, waaronder het chloorcluster, maken onderdeel uit van elkaars ketens en zijn met ondergrondse pijpleidingen met elkaar verbonden. Bedrijven maken ook gebruik van logistieke dienstverleners en toeleveranciers gevestigd in de Botlek. Hierdoor kunnen zij efficiënt samenwerken en produceren. Dat maakt de Rotterdamse haven een aantrekkelijke productielocatie, ook door de goede bereikbaarheid en verbindingen met industrie in West-Europa. Tegelijkertijd maakt het bedrijven ook van elkaar afhankelijk. Het wegvallen van productielocaties heeft daarom effect op het hele cluster.