Infrastructuurprojecten Rotterdam-Moerdijk
In de eerste Cluster Energie Strategie (CES) Rotterdam-Moerdijk zijn acht sleutelprojecten geïdentificeerd die een katalysator vormen voor de energietransitie in de regio en tegelijkertijd belangrijk zijn voor de nationale economie en het toekomstige verdienvermogen van ons land.
Een werkgroep met daarin vertegenwoordigers van Deltalinqs, Provincie Zuid-Holland, Havenbedrijf Moerdijk, Stedin en Havenbedrijf Rotterdam (voorzitter) analyseerde toekomstige energiestromen en verduurzamingsplannen van de industrie. Daarnaast keek de werkgroep naar behoud en waar mogelijk versterking van de strategische positie van Rotterdam-Moerdijk in Noordwest-Europa. Dat leidde tot een selectie van acht projecten.
Een korte schets van de acht projecten
1 Het eerste project betreft de komst van een waterstof-backbone door de haven van Rotterdam. Hynetwork Services integreert lokale productie, import van grote volumes waterstof uit andere delen van de wereld en doorvoer richting achterland. Noordwest-Europa zal in de toekomst een aanzienlijke vraag naar waterstof hebben die alleen via import kan worden beantwoord. De strategische rol die Rotterdam nu in de overwegend fossiele stromen heeft, kan straks ook in het nieuwe energiesysteem ter hand worden genomen. Dit project wordt ontwikkeld door Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam.
2 Ook het tweede project – Delta Corridor - kent een internationale dimensie, aangezien het hier gaat om de versterking van de infrastructuur van Rotterdam via Moerdijk/Geertruidenberg richting Geleen en de aansluiting met Noordrijn-Westfalen. Een nieuwe buisleidingcorridor voor waterstof, CO2, LPG, propeen en mogelijk meteen ook voor gelijkstroom en circulaire grondstoffen faciliteert verduurzamingsprojecten in Moerdijk, Chemelot en in Duitsland en helpt de positie van Rotterdam als energiehub voor Noordwest-Europa te continueren.
3 Extra aanlanding van stroom van windparken op zee (≥ 2 GW) en de plannen van netbeheerders om verzwaring van het elektriciteitsnet te realiseren betreft het derde project. Dit draagt in belangrijke mate bij aan het beschikbaar maken van groene stroom voor de productie van groene waterstof en als basis voor onder andere walstroom en elektrificatie in de procesindustrie. Het gaat hier ook om capaciteitsuitbreiding in lijn met investeringsplannen van netbeheerders en de visiedocumenten ‘Een haven vol nieuwe energie’ en het E-Masterplan Moerdijk.
4 Het vierde project betreft Porthos, de aanleg van een hoofdinfrastructuur voor transport en onderzeese opslag van CO2 naar lege gasvelden onder de Noordzee. Porthos is van cruciaal belang om op korte termijn de uitstoot van de industrie drastisch te kunnen reduceren.
5 WarmtelinQ is het volgende project op de lijst. Dit project van Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam voorziet in een transportleiding voor warmte uit de Rotterdamse haven naar huishoudens, kantoren en glastuinbouw in de Zuid-Hollandse regio. Havenwarmte kan hierbij aardgas als bron van energie vervangen en daarmee wordt de energietransitie in de gebouwde omgeving en glastuinbouw mogelijk gemaakt.
6 H-vision, het project dat installaties wil ontwikkelen voor productie en transport van koolstofarme waterstof die met name in de industrie als brandstof kan worden ingezet. H-vision plant drie productleidingen voor aanvoer van industriële restgassen die de basis vormen voor de productie, de afvoer van CO2 en het transport van de koolstofarme waterstof richting afnemers.
7 Het zevende project beteft walstroominstallaties voor zeeschepen. Walstroom voorziet, aan de kade gelegen, schepen van elektriciteit. De aangemeerde schepen kunnen hierdoor hun motoren uitschakelen. Dat resulteert in een emissiereductie van CO₂, stikstof (NOx) en fijnstof. Daar bovenop vermindert walstoom ook de geluidbelasting van de schepen in de directe omgeving
8 Het laatste project op deze lijst betreft de aanleg van infrastructuur voor transport op waterstof. Duurzame vervoerscorridors op basis van waterstof tussen Rotterdam, België en Duitsland (RH₂INE en HyTrucks). RH₂INE en HyTrucks versnellen de transitie naar emissieloos transport door ontwikkeling van waterstof infrastructuur langs de routes. Complementair aan bovenstaande vervoerscorridors op waterstof vaart sinds 2021 ook het eerste binnenvaartschip op elektriciteit met behulp van verwisselbare batterijcontainers van Zero Emission Services (ZES).