Portlantis. De bouw van een state-of-the-art ervaringscentrum

6 september 2023

Hoe kunnen wij je helpen?

Portlantis wordt dé plek waar een breed publiek vanaf het voorjaar 2025 op spannende en interactieve wijze kennismaakt met de complexe, dynamische wereld van de Rotterdamse haven. 

Na een reis door 40 kilometer haven, doemt nabij het Maasvlaktestrand, het nieuwe, veelzijdige havenervaringscentrum Portlantis op. Met ruim 3500 vierkante meter verdeeld over vijf bouwlagen, wordt dit een inspirerende, unieke interactieve expositie- en ontmoetingsplek midden in de haven. Met de komst van Portlantis sluit FutureLand haar deuren.

Het markante gebouw is een ontwerp van architectenbureau MVRDV, bekend van onder meer de Rotterdamse iconen De Markthal en Depot Boijmans Van Beuningen, en tal van gebouwen over heel de wereld. Het nieuwe, moderne ontwerp biedt niet alleen ruimte voor een permanente expositie maar beschikt ook over kantoorruimten, conferentie- en vergaderfaciliteiten, een shop en horeca. Vanaf het grote panorama-dak heb je rondom uitzicht op de omliggende havenactiviteiten en kijk je uit over strand, duin en zee. 

Gebouw en omgeving

Op het terrein levert een windmolen een bijdrage aan de energievoorziening. Ook zonnepanelen voorzien voor een deel in die behoefte. Het waterbassin van het sprinklersysteem wordt ingezet om warmte terug te winnen uit de verwarmingsinstallatie. Het pand voldoet daarmee aan de eisen voor een ‘bijna energie-neutraal gebouw’ (BENG) en heeft bovendien het BREEAM Very Good duurzaamheidslabel. Direct rondom het gebouw worden looppaden, wegen, parkeerplaatsen, een evenementenplein en een buitentribune aangelegd.  

Het project is gerealiseerd door G. van der Ven B.V. Aannemingsbedrijf in opdracht van het Havenbedrijf Rotterdam.  

Helmgras 

De officiële start van de bouw van Portlantis was op 5 juni 2023. Voorafgaand aan de werkzaamheden werden 115.000 stekjes helmgras geplant. Deze zorgen ervoor dat de omringende duinen minder verstuiven. Ook werd er een lage omheining rond de bouwplaats geplaatst, om gedurende de bouw rugstreeppadden op afstand te houden.

Puingranulaat

Anders dan in grote delen van Nederland, hoeft op Maasvlakte 2 niet geheid te worden. Op het stevige zandpakket dat tot zo’n 6 meter boven NAP ligt, volstaat een stevige betonnen fundering van een meter dik. Met oog op duurzaamheid bestaat de ruim 700 kuub beton die daarvoor gebruikt is voor 30% uit puingranulaat.  

Skelet 

Op het fundament is het stalen skelet gemonteerd. Een atrium vormt de spil van het gebouw. Aan het stalen framewerk is het raamwerk gemonteerd dat de basis vormt voor vier verdiepingen met zogeheten staalplaat betonvloeren. Het atrium blijft open en biedt zicht op een kinetische installatie die thematisch alle verdiepingen met elkaar verbindt. De stalen constructie blijft zichtbaar om het industriële karakter van het gebouw en de omgeving te benadrukken. 

Stabiliteitskruizen

Vanuit de duurzaamheidsgedachte is een belangrijk deel van de constructie re-montabel. Dit maakt hergebruik van materialen mogelijk. Deze bouwwijze doet niets af aan de degelijkheid. Het gebouw is op alle weersomstandigheden voorbereid. Om zeker te zijn dat het gebouw de sterkste storm kan doorstaan is de constructie met windverbanden (stabiliteitskruizen) versterkt. Al het staal dat wordt toegepast aan de buitenzijde is verzinkt en daarna gecoat met meerdere lagen speciale verf om roestvorming tegen te gaan. Dit is nodig vanwege de zilte zeelucht op deze kustlocatie.

Zon en zicht

De architecten van MVRDV gaven iedere verdieping een glazen façade met een eigen kijkrichting. De lagen liggen daarvoor als het ware gedraaid om het atrium. Iedere verdieping krijgt zo een uniek uitzicht, passend bij de inhoudelijke thematiek van de betreffende verdieping. Ook is er in het ontwerp rekening gehouden met de zonbelasting/-instraling en wordt de beglazing voorzien van een zonwerende coating.

Weer en wind

Bij het positioneren van de diverse tentoonstellingsonderdelen is eveneens rekening gehouden met de stand van de zon gedurende de seizoenen. De zonwering is aan de binnenzijde aangebracht om te voorkomen dat de sterke zeewind voor overmatige slijtage zorgt. Om dezelfde reden zijn de deuren van de nooduitgangen voorzien van extra sterke deurautomaten die zorgen dat ook bij storm de vluchtwegen ongehinderd vrij blijven.

Sleuteloverdracht Portlantis

6 juni 2024 ontving Havenbedrijf Rotterdam in het bijzijn van ontwikkelpartner EIC Mainport Rotterdam symbolisch de sleutels van het nieuwe ervaringscentrum Portlantis.