Poelen aanleggen

Onder poelen verstaan we een omsloten stilstaand en ondiepe wateroppervlak waar hemelwater opgevangen wordt. Het aanleggen van poelen draagt bij aan de biodiversiteit van een gebied. Daarnaast vormen poelen een gewaardeerd leefgebied voor insecten en vogels op plaatsen waar kleinschalig zoet oppervlaktewater schaars is of ontbreekt.

Foto: Garry Bakker

Uitwerking van de maatregel

In het havengebied is aanleg van een betonnen poel met een fundering de meest kansrijke oplossing met betrekking op levensduur van de poel en onderhoud. De poel dien je zo aan te leggen dat verzakking, en als gevolg daarvan scheuren van het beton en daarmee lekkage, wordt voorkomen. Het is van belang dat de poel een diameter heeft van 10 meter of meer en een diepte heeft van ten minste 1 meter in het midden om een groot deel van het jaar waterhoudend te kunnen zijn. Het sporadisch droogvallen van een poel die alleen door regenwater wordt gevoed, draagt bij aan het visvrij blijven ervan. Het aanbrengen van substraat² op de oever in de vorm van kiezelgrind en stobben verhoogt de overlevingskansen van met name jonge amfibieën die net het water hebben verlaten aanzienlijk.

Beheer en onderhoud

Een goed aangelegde poel behoeft in principe nauwelijks onderhoud. Afhankelijk van de doelstelling kun je in de winter te dominerende vegetatie (met name lisdodde) verwijderen. In geval van bladval en andere ophopingen van organisch materiaal dat de waterkwaliteit negatief beïnvloedt, dien je de poel jaarlijks te schonen met een hark of klein materieel dat de bodem niet beschadigt. Bij gesignaleerde lekkage kun je de scheuren opsporen en repareren met een speciale polymeer. Het opruimen van zwerfvuil is daarnaast een voortdurend aandachtspunt. Ook moet er om de poel wat rotsen en lage vegetatie zijn die als schuilplaats voor amfibieën kunnen dienen.

Foto: Bureau Stadsnatuur Rotterdam

Nut voor biodiversiteit

Amfibieën zoals padden en salamanders hebben een ondiepe waterbron nodig om zich te kunnen vestigen. Dit maakt een poel uitermate geschikt voor vestiging mits deze vrij is van de aanwezigheid van vissen die anders de eieren en larven kunnen opeten. Rugstreeppad is voor zijn overleving volledig afhankelijk van visvrij ondiep water. Soorten als Kleine watersalamander, Bruine kikker en Meerkikker kunnen een gebied al koloniseren dankzij een enkele poel.

Ecosysteemdiensten¹

Watervoorziening voor diverse soorten, zowel als voortplantingsgebied als drinkwater voorziening.