Samenwerking Uniper en Havenbedrijf Rotterdam voor productie van groene waterstof
Energiebedrijf Uniper en het Havenbedrijf Rotterdam hebben een overeenkomst gesloten voor de ontwikkeling van de productie van groene waterstof op Uniper’s Maasvlakte-locatie. Deze plannen borduren voort op de uitkomsten van een recente haalbaarheidsstudie en sluiten ook aan op de geplande nieuwe waterstofinfrastructuur en de groeiende vraag naar duurzame waterstof vanuit de Rotterdamse petrochemische industrie.
Deze overeenkomst, vastgelegd in een memorandum of understanding (MOU), is een belangrijke mijlpaal in de verdere ontwikkeling van de waterstofwaardeketen in de Rijnmond regio. Eerder al werd bekend dat maar liefst de helft van alle Nederlandse IPCEI* waterstofprojecten in Rotterdam wordt ontwikkeld. Uniper’s project staat ook op die Nederlandse IPCEI-shortlist.
De gezamenlijke haalbaarheidsstudie die recent werd afgerond, toont aan dat de Uniper-locatie op de Maasvlakte bij uitstek geschikt is voor grootschalige productie van groene waterstof met behulp van stroom van Noordzee-windparken. Het plan is om de waterstoffabriek van Uniper aan te sluiten op de HyTransport.RTM-pijpleiding door de Rotterdamse haven. Daarmee krijgt de Uniper-fabriek ook een verbinding met de nationale waterstofinfrastructuur en de Delta Corridor-buisleidingenbundel. Dit laatste project wil voorzien in de levering van waterstof aan chemieclusters in Moerdijk en Geleen (Chemelot) en aansluitend in Noordrijn-Westfalen.
CO2-reductie
Waterstof wordt vandaag de dag overwegend gemaakt op basis van aardgas, de zogeheten grijze waterstof. Daarmee is in Nederland een uitstoot van 19 miljoen ton CO2 gemoeid. De industrie in Rotterdam gebruikt circa 77PJ aan waterstof per jaar (circa 40% van het totale Nederlandse waterstofgebruik). De overstap van grijze naar groene, duurzame waterstof door de Rotterdamse industrie voor het maken van schonere brandstoffen en als grondstof in de chemie leidt dus tot een forse CO2-reductie. In combinatie met de import van duurzame waterstof, opslagcapaciteit en het (inter)nationale waterstof-transportnetwerk kan het uiteindelijk leiden tot een volledige uitfasering van grijze waterstofproductie in Rotterdam.
Een belangrijke volgende stap in het Uniper-project betreft de ‘FEED’ studie (front-end engineering & design) die op dit moment wordt aanbesteed. Die studie duurt ongeveer negen maanden en levert een belangrijke verdiepingsslag op het conceptuele ontwerp van de elektrolyse-installatie (100 MW bij de start en met een toekomstige uitbreiding naar 500MW capaciteit), de planning van het project en een realistische begroting. Aan de hand van deze uitkomsten kan de eerste fase van deze unieke elektrolyse-fabriek worden aanbesteed aan diverse specialistische leveranciers en contractors.
Tegelijkertijd wordt binnenkort begonnen met de aanvraag van de benodigde vergunningen, het verkrijgen van (financiële) steun van diverse overheden, het sluiten van overeenkomsten met alle relevante partners in de waardeketen en de voorbereiding van een investeringsbesluit in 2022.
Belangrijke schakel in de nieuwe Europese waterstof-waardeketen
“We zijn heel ambitieus om in nauwe samenwerking met het Havenbedrijf Rotterdam en andere partners onze Maasvlakte-site om te vormen tot een belangrijke schakel in de nieuwe Europese waterstof waardeketen”, aldus Yolande Verbeek, directeur van Uniper Benelux. “Er liggen heel veel kansen, niet alleen voor Uniper, maar ook voor diverse andere spelers in de keten. Samen kunnen we met duurzame waterstof de CO2-uitstoot in Rotterdam significant terugdringen.”
De haven van Rotterdam is een energie-hub voor West-Europa. Ongeveer 13 procent van de Europese energievraag komt nu via Rotterdam de Europese Unie binnen. De haven heeft de ambitie om in 2050 CO2-neutraal te zijn en tegelijkertijd de centrale rol in het Europese energiesysteem te behouden. Het Havenbedrijf verwacht dat er in 2050 circa 20 miljoen ton waterstof door de haven stroomt op weg naar gebruikers in Nederland en daarbuiten.
“De industrie in onze haven moet een forse omslag maken met de verduurzaming van hun bedrijfsprocessen”, stelt Allard Castelein, CEO van het Havenbedrijf Rotterdam. “Waterstof zal hierbij een centrale rol spelen. Met partners werken wij daarom aan de komst van een grootschalig waterstofnetwerk door het havencomplex. Rotterdam wordt daarmee een internationaal knooppunt voor de productie, import en doorvoer van waterstof richting andere landen in Noordwest-Europa. Initiatieven zoals dit project van Uniper zijn daarom belangrijk voor de toekomst van Rotterdam en heel Nederland.”
- *) IPCEI staat voor “Important Project of Common European interest”. Dit is een Europese regeling die landen de mogelijkheid biedt extra steun te geven aan projecten.
- **) Rapport HyWay 27, PwC/Strategy&, juni 2021