Porthos legt de basis voor toekomstige Europese CCS-projecten
Leestijd: 4 minuten
De bouw van het Porthos CCS-project in het Rotterdamse havengebied is in volle gang. Het is het eerste transport- en opslagproject van CO2 van deze omvang in de Europese Unie. Porthos is het begin van veel meer; het legt de basis voor toekomstige CCS-projecten in Noordwest-Europa.
De bouw van Porthos werd met direct betrokkenen gevierd. De burgemeester van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb, de minister van Klimaat en Groene Groei, Sophie Hermans en de plaatsvervangend directeur-generaal van de Europese Commissie voor Energie, Mechthild Wörsdörfer, openden het evenement samen met de CEO's van de aandeelhouders van Porthos, te weten Gasunie, EBN (Energie Beheer Nederland) en Havenbedrijf Rotterdam. Minister Hermans: “CCS is cruciaal om de klimaatdoelstellingen te halen. Met de bouw van het eerste grootschalige transport- en opslagsysteem voor CO2 in Nederland zet Porthos een grote stap. Hiermee kan de industrie de uitstoot verminderen en houden we een concurrerende industrie hier in Nederland. Ik ben trots op alle partijen die dit mogelijk maken.”
Het Porthos-project
Porthos bouwt een infrastructuur om CO2 te transporteren van de industrie in de haven van Rotterdam naar uitgeputte gasvelden onder de Noordzee. Porthos-klanten Shell, ExxonMobil, Air Liquide en Air Products zullen CO2 leveren aan een open-access pijpleiding die door het Rotterdamse havengebied loopt. De CO2 wordt via een offshorepijpleiding getransporteerd naar een bestaand platform in de Noordzee dat ongeveer 20 kilometer van de kust ligt. Vanaf dit platform wordt de CO2 naar uitgeputte gasvelden gepompt. Deze bevinden zich in een afgesloten ruimte van poreus zandsteen op meer dan 3 kilometer onder de Noordzee. Porthos is door de Europese Unie erkend als een Project of Common Interest en heeft 102 miljoen euro toegekend gekregen uit de Connecting Europe Facility.
De basis voor toekomstige CCS-projecten
De opslag van CO2 in het Porthos-project kan de tijd overbruggen die de industrie nodig heeft om over te schakelen van fossiele grondstoffen naar koolstofarme of -vrije alternatieven. De aanleg van de Porthos onshore open access-pijpleiding markeert het begin van de ontwikkeling van een toekomstig CO2-netwerk in Noordwest-Europa. Porthos gaat jaarlijks 2,5 miljoen ton transporteren, maar de Porthosleiding op land is geschikt voor 10 miljoen ton, zodat hiermee ook CO2 aan toekomstige projecten als Aramis geleverd kan worden. Ook het compressorstation is klaar voor uitbreiding. Het vormt het hart van de toekomstige CO2-hub waarop ook CO2next aangesloten kan worden. Deze terminal kan vloeibare CO2 per schip ontvangen en leveren aan klanten die niet op een pijpleiding zijn aangesloten.
Deze projecten in Rotterdam vormen het begin van een CCS-keten die kan uitgroeien tot een internationaal CCS-netwerk met de Delta Rhine Corridor en andere verbindingen. De ontwikkeling van Rotterdam als CO2-hub draagt bij aan het Europese CCS-beleid zoals vastgelegd in de Industrial Carbon Management Strategy (ICMS) en de Net Zero Industries Act (NZIA). In combinatie met technologieën zoals Direct Air Capture (DAC) en Bioenergy CO2 Capture and Storage (BECCS) kan het netwerk bijdragen aan het bereiken van negatieve emissies in de toekomst. CO2 wordt momenteel gebruikt in de glastuinbouw, en in de toekomst wordt verwacht dat CO2 kan worden ingezet als grondstof voor de productie van synthetische brandstoffen en ook in gesloten processen.
Willemien Terpstra, CEO van Gasunie: “We zijn verheugd een belangrijke speler te zijn in dit enerverende CO2-project. Het bouwen van infrastructuur voor transport en opslag van CO2 is cruciaal voor de CO2-reductie van onze industrie. We maken gebruik van onze uitgebreide expertise in de gasinfrastructuur om een topklasse CO2-transportsysteem te ontwikkelen. Samen met onze partners zetten we ons in om een betrouwbaar, veilig en betaalbaar open access netwerk te creëren. Gasunie is er trots op betrokken te zijn bij grote CO2-projecten zoals Porthos, Aramis, CO2next en de Delta Rhine Corridor en onderzoekt ook de mogelijkheden voor een CO2-hub in Noord-Nederland."
Jan Willem van Hoogstraten, CEO van EBN: “Als publieke energieonderneming streeft EBN naar een duurzaam en betrouwbaar energiesysteem in 2050, tegen de laagste maatschappelijke kosten. Om de energietransitie te versnellen en de klimaatdoelen te bereiken, is EBN partner in CO2-transport- en opslagprojecten zoals Porthos en Aramis en andere CO2-opslaginitiatieven onder de Noordzee. EBN beschikt over diepgaande kennis en expertise van de ondergrond. Met onze unieke positie tussen markt en overheid vervullen we ook een brugfunctie in publiek-private partnerschappen. Door actief de rol van kennis- en gespreksleider op ons te nemen ontwikkelen en delen we ook kennis op het gebied van CO2-opslag.”
Boudewijn Siemons, CEO van Havenbedrijf Rotterdam: “Dit project levert een belangrijke bijdrage aan het doel de CO2-uitstoot in het Rotterdamse havengebied in 2030 met 55% te hebben verminderd en in 2050 een CO2-neutrale haven te zijn. Als Europese energiehaven faciliteren wij de ontwikkeling van CO2-infrastructuur en de verbindingen met buurlanden voor CO2-reductie van de Europese industrie. Dit is het begin van een CO2-infrastructuur in de haven die toekomstige CO2-opslagprojecten voor CO2-reductie mogelijk maakt, evenals projecten waarbij CO2 als grondstof wordt gebruikt."
Bouwschema Porthos
Momenteel wordt op verschillende locaties aan de 30 kilometer lange onshore verzamelleiding door het Rotterdamse havengebied gewerkt. De bouw van het compressorstation en het koelwaterpompstation op de Maasvlakte start later deze maand. Drie compressoren brengen de CO2 op een maximale druk van 130 bar om het vervolgens naar het offshore platform te kunnen vervoeren. De bouw van de offshore leiding en de werkzaamheden aan het platform beginnen in 2025. De verwachting is dat Porthos in 2026 in werking treedt.